.

چهارشنبه 16 خرداد 1403 گزارشی توسط خبرگزاری تسنیم منتشر شد که دولت روحانی و هاشمی را رکورد دار جهش قیمت مسکن نشان می‌داد (جدول1)، این گزارش با بررسی تنها یک شاخص شائبه بازی آماری را به ذهن متبادر می‌کند. در این گزارش متوسط قیمت مسکن از سال ۱۳۶۸ تا سال ۱۴۰۳ بیشترین افزایش قیمت با ۴۳۷ و ۲۰۱ درصد به ترتیب در دولت‌ دوم حسن روحانی و دولت دوم مرحوم هاشمی را نشان داده است و در ادامه ذکر می‌کند که، «قیمت مسکن در دولت دوم مرحوم هاشمی از متری ۵۲ هزار تومان با رشد ۳ برابری به ۱۵۷ هزار تومان رسید و در دولت دوم حسن روحانی هم از متری ۵.۶ میلیون تومان با رشد بیش از ۵ برابری به بیش از ۳۰ میلیون تومان رسید». لذا این گزارش انگیزه‌ای شد تا نگاه دقیق تری به آمارهای قیمت مسکن در دوره‌های ریاست جمهوری از سال 1368 تا کنون و نسبت آن با نرخ رشد دلار و قدرت خرید مسکن بیاندازیم.

 حال اگر مبنا را گزارش تسنیم قرار دهیم و جدول 2 را ملاحظه نمایید، در دوره 8 ساله دولت رفسنجانی بطور میانگین هر سال قیمت مسکن حدود 36 درصد رشد و بهمین ترتیب در دولت خاتمی  41 درصد، دولت احمدی نژاد 57 درصد، دولت روحانی 86 درصد و در 3 سال دولت رئیسی 42 درصد رشد داشته که در نتیجه دولت روحانی در این زمینه بدترین کارنامه و دولت هاشمی رفسنجانی برخلاف تصور بهترین دوران بوده است. البته در 4 ساله اول تمام روسای جمهور رشد کمتری را شاهد بودیم که از این لحاظ باز بهترین دوره، دولت هاشمی رفسنجانی از سال 68 تا 72 با 7% رشد و بدترین دوره از سال 1400 تا 1403 بوده است.

بطور کلی در این 35 ساله قیمت مسکن از هر مترمربع 40 هزار تومان به 81میلیون و 600 هزار تومان رسیده که 2040 برابر شده که بدترین دوران دوره روحانی با رشد نزدیک به 8 برابری و بهترین دوره زمان هاشمی با رشد کمی کمتر از 4 برابری را بوده است.

 در جدول 3 به رشد قیمت دلار در بازار آزاد پرداخته که در دوره 8 ساله دولت رفسنجانی بطور میانگین هر سال دلار حدود 37 درصد رشد و در دولت خاتمی  11 درصد، دولت احمدی نژاد 33 درصد، دولت روحانی 85 درصد و در دوره 3 ساله رئیسی نزدیک به 33 درصد رشد داشته که در نتیجه دولت روحانی در این زمینه بدترین کارنامه و دوره اصلاحات کمترین رشد دلار را شاهد بودیم همچنین با مقایسه دوره‌های اول ریاست جمهوری بیشترین نرخ رشد دلار در دولت رئیسی  81/32% و کمترین نرخ رشد در دوره اول محمود احمدی‌نژاد 65/2 % بوده است.

 با نگاهی به نمودار 1 در خواهیم یافت که همواره رشد قیمت مسکن به غیر از دوره 8 ساله خاتمی که نرخ رشد قیمت مسکن حدود 4 برابر دلار بوده در بقیه موارد با رشد قیمت دلار در بازار آزاد همساز بوده بویژه در 3 دوره اخیر که تقریباَ برابر بوده‌اند.

در جدول 4 قیمت هرمترمربع مسکن در شهر تهران را براساس دلار سنجیده‌ایم که ملاحظه می‌شود در سال 68 هر مترمربع 333 دلار بوده و در 1403 هرمترمربع به 1371 دلار رسیده است که در این بازه 35 ساله قیمت مسکن براساس قیمت دلار در بازار آزاد بیش از 4 برابر شده که بیشترین رشد دلاری مسکن در دوره اصلاحات و با رشد بیش از 16 درصدی و در دوره سازندگی با نزول 18 صدم درصدی همراه بوده است و نیز در دوره احمدی‌نژاد بالاترین قیمت مسکن براساس دلار بوده که قیمت هرمترمربع 1672 دلار و کمترین مربوط به دوره هاشمی با قیمت 288 دلار بوده است. که شاید این رشد بالا و قیمت بالا بترتیب در دوره اصلاحات و دوره اول احمدی‌نژاد بدلیل سرکوب قیمت دلار نیز بوده است.

در جدول 5 مبلغ حداقل دستمزد به دلار و تومان را در 9 دولت اخیر درج می‌کنیم، تا پس از آن زمان انتظار برای خرید یک واحد آپارتمان 50 متری با حداقل دستمزد را محاسبه می‌کنیم. البته بدیهی است که این شرایط در حالت عادی مهیا نمی‌شود بلکه تنهای یک شاخص جهت سنجش توان خرید مسکن است. در این جدول ملاحظه می‌شود که در سال 68 نرخ حداقل دستمزد ماهانه 2490 تومان بود که برابر 21 دلار و در 35 سال اخیر شاهد رشد آن هرساله بودیم به گونه‌ای که در انتهای دوره اول ریاست جمهوری احمدی‌نژاد به حداکثر مقدار خود به 264 دلار رسیده و اکنون تا 145 دلار کاهش یافته است.

در 8 سال تصدی هاشمی رفسنجانی و روحانی بترتیب بطور متوسط سالانه 20 درصد بالاترین نرخ رشد و منفی 4 درصد بیشترین نرخ نزول دستمزد را به دلار شاهد بودیم. 

پس از بررسی قیمت ملک و حداقل دستمزد و درج در جدول 6 ملاحظه می‌شود که در دوره‌های مختلف ریاست جمهوری با حداقل دستمزد مصوب چه مقدار زمان طول می‌کشد تا یک نفر با پس انداز کل این درآمد بتواند یک آپارتمان 50 متری در تهران خریداری کند.
در این جدول می‌بینیم که در سال 1368 زمان انتظار حدود 67 سال بوده و در انتهای دولت اصلاحات این انتظار تقریباً به یک سوم یعنی 23 سال کاهش یافت که حداقل زمان انتظار برای خرید آپارتمان 50 متری در 35 سال گذشته بوده و اکنون این زمان به نزدیک 40 سال رسیده به عبارتی هر خانواده اگر بتواند ماهی 8 میلیون تومان پس انداز کند 40 سال زمان نیاز دارد تا بتواند یک آپارتمان حداقلی در تهران خریداری کند.

بهترین دوران رشد توان خرید در دولت سازندگی رخ می‌دهد که بطور میانگین سالانه توان خرید بیش از 32 درصد در حال رشد بوده و 67 سال انتظار در سال 68 به 25 سال انتظار در پایان این دوران رسیده و بدترین دوران در زمان 8 ساله تصدی روحانی رخ داده که بطور متوسط سالانه قدرت خرید نزدیک به 4 درصد کاهش داشته و نیز می‌توان دید که در تنها در دوره احمدی‌نژاد این قدرت خرید در هر دو دوره کاهش یافته و در دیگر دولتها حداقل در یک دوره شاهد رشد قدرت خرید بوده‌ایم که شاید بتوان نتیجه گرفت مسکن مهر هم هیچگونه تأثیر مثبتی بر قدرت خرید نداشته و بصورت مداوم این توان کاهش یافته این تحلیل آخر، همان بازی با آمار است که در خبرگزاری تسنیم انجام داده‌‌اند و سعی شده تفاسیر خاصی را در گزارش خود نشر دهند.

:در جدول آخر (7) رشد قیمت سکه طلا را نیز را در دوره‌های مختلف می‌توانید ملاحظه کنید که حاکی از آن است که در سال 68 قیمت هر تمام سکه حدود 11 هزار تومان بوده که اکنون به 40 میلیون تومان رسیده یعنی در 35 سال گذشته 3662 برابر شده است. بیشترین نرخ رشد در زمان تصدی روحانی با میانگین سالی بیش از 2 برابر قیمت سکه از سال 92 تا 1400، نه و نیم برابر شده است و کمترین نرخ رشد در دوره اصلاحات بود که در کل 3 برابر شده و این رشد 8 ساله کمتر از 3 سال اخیر با رشد چهار برابری بوده است. 

* نکته میانگین رشدی که در جداول آمده به این معنا نیست که هر سال قیمت مورد بررسی به آن مقدار رشد کرده، این رقم میانگین رشد یا نزول می‌باشد یعنی ممکن است در یک سال روند رشد یا نزول کمتر از میانگین یا بیشتر بوده باشد.