به گزارش انجمن خرد آورده شده از ایسنا، الهام قصیدیان - سرپرست هیئت باستان شناسی محوطه‌ی تاریخی «سُرهه» - با بیان اینکه در راستای «پروژه ردیابی مسیر مهاجرت انسان نئاندرتال از شمال غرب به سوی جنوب و شرق» فصل نخست کاوش در غار- پناه گاه صخره ای سُرهه، در شهرستان ساوجبلاغ، استان البرز با مجوز پژوهشگاه به انجام رسید، گفت: کاوش فصل نخست در غار- پناهگاه شماره یک این مجموعه به کشف نهشته‌های باستانی از دوران تاریخی و پارینه سنگی همراه با دست‌افزارهای شاخص صنعت لوالوای پارینه سنگی میانی منجر شد.
او با بیان اینکه نهشته‌های ابتدایی در این مکان که همراه با سفال‌های دوره‌های تاریخی بود به صورت متوسط ۵۰ سانتیمتر قطر دارد، افزود: پس از لایه تاریخی، نهشته‌های از جنس واریزه‌های دیواره غار و فاقد مواد باستانی با عمق ۸۰ سانتی متر به دست آمد.
این باستان‌شناس با اشاره به نخستین نهشته‌های پارینه سنگی که درست در زیر لایه طبیعی نمودار شده است، از ویژگی‌های لایه‌های پارینه سنگی را قرارگیری آن در میان دو نهشته طبیعی با واریزه سنگی دانست که آن را از هرگونه مخلوط شدن با دوره های دیگر خصوصاً تاریخی مصون داشته است.
او دیگر ویژگی مهم استقراری دوره پارینه سنگی میانی را وجود رسوبات سوخته به همراه خاکستر و استخوان‌های گیاه‌خوارانِ سوخته دانست و افزود: این ویژگی نشان از برپایی آتش فعالیت‌های مربوط به تغذیه در این مکان دارد. جنس دست‌افزارهای سنگی این پناهگاه از سنگ‌های محلی شامل سنگ «توف» با رنگ‌ها و کیفیت‌های گوناگون است.
قصیدیان با تاکید بر اینکه پس از پایان کاوش در این مکان فعالیت‌های مربوط به مطالعات دست‌افزار های سنگی و انجام آزمایش‌های سن‌سنجی مطلق در این مکان آغاز شد، گفت: براساس مشاهدات ابتدایی مواد فرهنگی، استقرار پارینه سنگی را به زمانی بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار سال تخمین می‌زند.
سامان حیدری گوران – باستان‌شناس مجموعه غار و پناهگاه صخره‌ای «باوه یوان» - در بخش مرکزی استان کرمانشاه و دانش‌آموخته دانشگاه توبینگن آلمان نیز گفت: وجود مجموعه غار-پناهگاه صخره‌ای سرهه در ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا و قرارگیری آن در یک منطقه صعب‌العبور که دارای تمرکز بالایی از دست افزارسنگی و استخوان است، می‌تواند به عنوان یک ایستگاه تخصصی شکار تابستانی حیوانات گیاه‌خوار به خصوصی بوده باشد.