به گزارش انجمن خرد آورده شده از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، نسرین بیگ محمدی، سرپرست برنامه گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و حریم تپه یزدان در نهاوند استان همدان با اعلام این خبر گفت: دشت میانکوهی نهاوند-فیروزان به‌صورت شمالی-جنوبی در شمال شهرستان نهاوند، در کرانه‌ی جنوب غربی رشته کوه الوند و نواحی شرقی دیواره گرین، یکی از مهم ترین دشت‌ها‌ی استان همدان و زاگرس مرکزی از منظر اکوسیستم و ژئومورفولوژی و مطالعات باستان‌شناختی به شمار می‌آید.
این دشت، پست ترین نقطه‌ی استان همدان با ارتفاع 1470 متری از سطح آب‌های آزاد شرایط زیست محیطی انسانی و جانوری را از دیرباز دارا بوده است، به طوریکه برخی از مهمترین محوطه‌های شناخته شده جوامع اولیه انسانی استان همدان در این ناحیه رقم خورده است و وجود تپه گیان در این دشت به همراه محوطه‌های مهم دیگری از ادوار نوسنگی جدید تا اسلامی متأخر، گواه این ادعا است.
تپه یزدان با دارا بودن آثاری از ادوار مس و سنگ، مفرغ، آهن، دوران تاریخی تا ادوار مختلف اسلامی، یکی از مهمترین محوطه‌های جوامع نخستین این دشت به شمار می‌آید که از منظر مطالعات باستان‌شناختی ناشناخته است. این محوطه با آثار غنی گسترده از سفال‌های شاخص ادوار مختلف عصر مفرغ (به‌ویژه قبرستان عصر مفرغ) و همچنین عصر آهن، توالی تاریخی و فرهنگی تپه گیان و گودین را در خود نهفته دارد.
وی با اشاره به این نکته که تپه یزدان دارای تراسی در ضلع غربی آن است که با شیب کمتری نسبت به رأس تپه به عنوان خرمنگاه اهالی روستا مورد استفاده قرار می گیرد، گفت در این قسمت قبرهایی متعلق به عصر مفرغ وجود دارد که 3 مورد از آن‌ها مورد کاوش غیرمجاز قرار گرفته است. سفال ها عبارتند از سفال‌هایی با پوشش گلی قرمز مس و سنگ؛ سفال‌های خاکستری نوع یانیقی؛ سفال‌های نخودی با تمپر شن و ماسه با پخت مناسب و سفال‌های چرخ ساز نخودی منقوش شامل نوارهای پهن و باریک افقی، نوارهای پهن به همراه خطوط مواج، نوارهای پهن باندی شکل به همراه خطوط مواج از جمله این سفال هستند. نوارهای پهن بر روی لبه با رنگ سیاه بر روی زمینه نخودی و آجری با نقش حیوانی (پرنده‌ها و عقاب) مفرغ میانی و جدید؛ سفال‌های قرمز براق، سفال‌های خاکستری صیقلی و براق از گونه‌های مختلف سفال‌های عصر آهن؛ به همراه سفال‌های ادوار تاریخی و اسلامی از دیگر نمونه سفال‌های شاخص شناخته شده در تپه یزدان هستند.
در برنامه گمانه‌زنی تعیین عرصه و حریم تپه یزدان با حفر 10 گمانه به ابعاد 1.5×1 متر پیرامون تپه،عرصه و حریم آن مشخص شد. با اجرای این طرح،ت کلیف ساخت و سازهای گسترش حریم روستای تپه یزدان روشن شده و از این پس با توجه به نقشه ارائه شده از عرصه و حریم تپه یزدان، می‌توان گام های مؤثری در حفظ آن برداشت.