شاید دستیابی به این سوال که پلسازی از چه زمانی و توسط چه کسی آغاز شده مشکل باشد، ولی بدون شک انسان در هر دوره،با هر وسیله ممکن به مقابله با مشکلات و موانعی که طبیعت برایش به وجود آورده پرداخته و سعی نموده که با فکر و تدبیر خویش این موانع را برطرف نماید.
قطعاً از همان هنگام که بشر توانست برای گذر از جویها و رودخانههای کوچک،از ابتداییترین راه یعنی استفاده از تنه درختان سود جوید، می توان گفت که کار پلسازی آغاز شده است. چنین به نظر میرسد که انسان در مراحل بعدی، تجربیات گذشته را به کار گرفته و برای عبور از رودهای عریض و کمعرض و مسیلها، اینگونه چاره اندیشیده که در هنگام کمآبی و در وسط آن تکیهگاهی ساخته و تنه درختان بلند در سوی این ساحل و این تکیهگاه قرار دهد و بدینوسیله مشکل عبور و مرور را در این موارد حل نماید.
هر چند امروزه این پلهای اولیه چوبی در برابر پلهای عظیم صدها متری به نظر بازیچه و مضحک میآیند ولی همین چیز ساده قطعاً در تاریخ زندگی بشرنقش حیاتی داشته است.استان لرستان به وجود رودهای پرآب و مهمی چون سیمره، کشکان و سزار، یکی از غنیترین شبکه آبهای روان را به خود اختصاص داده است.
استان لرستان همچنین بخش عظیمی از سلسله جبال زاگرس را به صورت رشتههای موازی که جهت آن از شمالغرب به طرف جنوبشرق کشیده شده را در برگرفته است. لرستان از دیرباز در مسیر و تقاطع راههای فلات ایران به سمت جنوب و غرب قرار داشته است.
وجود دولت ایلام در جنوب و دولت ماد در شمال آن که هر کدام بخشی از این سرزمین را در اختیار داشتهاند و ظهور دولت هخامنشی و ضرورت ارتباط بین این سه پایتخت(شوش، همدان، بابل) اهمیت خطه لرستان را افزایش داده است. در دوره ساسانیان راهی که اصفهان را به تیسفون مرتبط مینموده از شهر شاپور خواست و رودخانه کشکان عبور میکرده است.
لزوم دسترسی سریع و آسان و ارتباطات دائمی بین این مناطق، با وجود رودهای پرآب موجب احداث پلهای عظیمی گشته که انسان را به شگفتی وامیدارد.پلهایی که مانند آنها در هیچ کجای دنیا وجود ندارد و میتوان گفت که حاصل تعامل انسان با طبیعت اطراف هستند. استان لرستان با دارا بودن بیش از 90 پل تاریخی به "پایتخت پلهای تاریخی جهان" معروف است. در ادامه جهت آشنایی به معرفی چند مورد از پلهای معروف استان لرستان پرداخته میشود.
لرستان سرزمین پلهای تاریخی - بخش نخست : پل سی پله (کرودت)
جود دولت ایلام در جنوب و دولت ماد در شمال آن که هر کدام بخشی از این سرزمین را در اختیار داشتهاند و ظهور دولت هخامنشی و ضرورت ارتباط بین این سه پایتخت(شوش، همدان، بابل) اهمیت خطه لرستان را افزایش داده است. در دوره ساسانیان راهی که اصفهان را به تیسفون مرتبط مینموده از شهر شاپور خواست و رودخانه کشکان عبور میکرده است.
پل سی پله (کرودت)
مربوط به دوره ساسانی است و در شهرستان کوهدشت، بخش طرهان، دهستان طرهان غربی نزدیک روستای سرطرهان واقع شده است.پل در تنگترين بستر رودخانه سيمره، در محلي بنام سي پله (Sipela) واقع شده است.
اين پل در مسير يكي از راههاي باستاني قرار داشته كه سبب ارتباط بینالنهرین با ایران از مسیر كرمانشاهان ، ايلام و لرستان (طرهان) به ایران غربی بوده است. پل ياد شده داراي ۴ چشمه طاق بوده كه اكنون تنها دو چشمه طاق آن باقي است.
پهناي هر پا يه آن ۵/۶ متر و طول آن ۱۷ متر است. اندازه سنگهايي كه در پايه به كار رفته ۶۰×۶۰×۱۰۰سانتيمتر و بعضي نيز بزرگترند. روي هريك از اين سنگها علامت مشخصي كنده شده است. مصالح بنا از گچ وسنگ است.
منابع :
1-طالبیان،محمدحسن(و همکاران)،منظرهای فرهنگی،(1385) ،تخت جمشید،سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور
2-مخلصی،محمدعلی،پلهای قدیمی ایران،جلد اول،(1379) ،تهران،سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور(پژوهشگاه)
3- سجادی، علی، پل کشکان در مسیر راههای تاریخ لرستان، (1382)، نشریه اثر، شماره35، صص:269 -244
4-www.fa.wikipedia.org
5-www.vista.ir
منابع و مآخذ:
1-طالبیان،محمدحسن(و همکاران)،منظرهای فرهنگی،(1385) ،تخت جمشید،سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور
2-مخلصی،محمدعلی،پلهای قدیمی ایران،جلد اول،(1379) ،تهران،سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور(پژوهشگاه)
3- سجادی، علی، پل کشکان در مسیر راههای تاریخ لرستان، (1382)، نشریه اثر، شماره35، صص:269 -244
4-www.fa.wikipedia.org
5-www.vista.ir
6-www.esmati67.ir
7-www.memarinews.com
