به نوشته ایندیپندنت، در بیانیهای که امروز در سایت خبری گروه طالبان منتشر شد، آماده است: «از تمام مسئولان امارت اسلامی، روسای کمیسیونها و ادارهها، والیها، فرمانداران، فرماندهان واحدهای نظامی، مجاهدین و سایر هموطنان خواسته میشود که برای محافظت از آثار تاریخی در سراسر کشور توجه کنند.»
این دستور از آن جهت غیرمنتظره است که گروه طالبان در دوران حاکمیت خود بخش عمدهای از آثار تاریخی پیش از اسلام را نابود یا تخریب کرد. تخریب تندیسهای قدیمی بودا که در قرن ششم در دل کوههای بامیان ساخته شده بودند، به دستور ملا محمد عمر، رهبر و بنیانگذار طالبان در ماه مارس سال ۲۰۰۱، هنوز از خاطر جهانیان نرفته است.
بوداهای بامیان تنها میراث باستانی افغانستان نبودند که از تیغ طالبان در امان نماندند. سیاست کلی این گروه از ابتدا، مبارزه با آنچه «نمادهای غیراسلامی» میخواندند، بوده است.
ماموران طالبان در ماه فوریه ۲۰۰۱ همچنین کوشیدند وارد انبارهای موزه ملی افغانستان شوند و همه آثار باستانی به شکل انسان یا حیوان را که به عقیده طالبان کفرآمیز بودند، با تبر بشکنند که با مخالفت کارمندان موزه، در این کار موفق نشدند؛ اما هزاران اثر باستانی کشور در گوشه و کنار افغانستان به دست طالبان ویران یا به خارج قاچاق شد.
حالا طالبان در بیانیهای امروز خود میگویند: «از آنجا که افغانستان کشوری پر از آثار تاریخی باستانی است و این آثار بخشی از تاریخ، هویت و فرهنگ غنی کشور ما است، همه ما به محافظت، نظارت و نگهداشت آنها موظف هستیم.»
این بیانیه میافزاید: «هیچ کس مجاز به حفاری، حملونقل یا فروش اشیای عتیقه یا بردن آنها به خارج تحت هیچ عنوانی نیست. همه مجاهدین باید از حفاری آثار باستانی خودداری کنند و از اماکن تاریخی مانند قلعههای قدیمی، منارهها و برجهای تاریخی و سایر اماکن باستانی مراقبت کنند تا از آنها در برابر تخریب و آسیب محافظت شود.»
این موضعگیری پس از آن صورت میگیرد که گروه طالبان علاوه بر قاچاق مواد مخدر، به حفاریهای غیرقانونی و قاچاق آثار باستانی نیز متهم شده است. بر اساس گزارش تازهای که خبرگزاری پژواک منتشر کرده است، طالبان در حدود ۵۰ درصد خاک افغانستان حضور دارند و آثار تاریخی بسیاری در این مناطق وجود دارد.
صدور بیانیههای این چنینی طالبان از جمله در مخالفت با تعدد زوجات، حفاظت از محیط زیست، احترام به حقوق زنان و همدیگرپذیریی، معنای سیاسی بزرگتری هم دارد. ملا عبدالغنی برادر، معاون گروه طالبان، در نامه سرگشادهای که به مردم آمریکا نوشته نیز کوشیده است تا چهره قابل قبولی از طالبان ارائه دهد. او در این نامه اطمینان میدهد که از نظر طالبان، افغانستان خانه مشترک همه افغانها است و برخورد تبعیضآمیز بین اعضای این خانواده قابل قبول نیست و طالبان خود را به تامین و تضمین همه حقوق زنان که شریعت اسلامی حدود آن را مشخص کرده است، متعهد میداند.
به نظر میرسد که گروه طالبان با تلاش برای بازسازی چهره خود میخواهد برای فعالیت سیاسی و حکومتداری آماده شود. پس از امضای توافق طالبان با آمریکا، که منتظر تایید دولت جو بایدن است، این گروه، مذاکرات صلح با دولت افغانستان را شروع کردند که قرار است به توافقی سیاسی و ایجاد حکومتی مشترک بینجامد. هرچند این راه آسان نخواهد بود و پیچیدگیهای فراوان و زمان زیادی تا رسیدن به هدف در پیش است، اما به نظر میرسد طالبان خود را برای بازگشت به کابل آماده میکنند.