نامه‌ی تنسر، کتاب‌شناسی (قسمت چهارم)

نامه‌ی تنسر، کتاب‌شناسی (قسمت چهارم)

اردشیر برای هر یک از این گناهان، مجازاتی جدید و سبک‌تر از مجازات‌های سنتیِ قبلی تعیین کرده است. برای از دین برگشتگان که در گذشته فوراً اعدام می‌شدند، اردشیر ابتدا یک سال مجازاتِ حبس را تعیین کرد و علما وی را به مدتِ یک سال، نصیحت می‌کنند...

تاریخ ثبت: (1399/09/09 )  تاریخ بروزآوری: (1399/09/09 )

این مطلب (1,569)  بار مطالعه شده است.

این مطلب را با دوستان خود در واتساپ به اشتراک بگذارید.

منطقهٔ «کوسان» یا همان کوهستان، دارای قدمت بسیار زیادی است و تاریخ آن به قبل از اسلام و حتی قبل از تاریخ بر می‌گردد.

بندِ ۶، پاسخی به اظهارِ شکایتِ مردم از جانبِ حاکمِ طبرستان و قتلِ برخی مردمان است و تنسر جوابِ آن را چنین گوید که اردشیر برخی مجازات‌ها را تعدیل داده است، فراریان از لشکر را برخی مقتول و بعضی را بخشیده است تا امید کماکان در میانِ سپاه وجود داشته باشد. بقیه‌ی عقوبت و کارهای خلاف را بر سه دسته تقسیم‌بندی کرده است:

 

۱. عقوبت میانِ بنده و خدای عزاسمه(که از دین برگردد و بدعتی احداث کند در شریعت)،
۲. عقوبت میانِ رعیت و پادشاه(که عصیان کند یا خیانت)،
۳. عقوبت میانِ برادرانِ دنیا(که یکی بر دیگری ظلم کند).

 

اردشیر برای هر یک از این گناهان، مجازاتی جدید و سبک‌تر از مجازات‌های سنتیِ قبلی تعیین کرده است. برای از دین برگشتگان که در گذشته فوراً اعدام می‌شدند، اردشیر ابتدا یک سال مجازاتِ حبس را تعیین کرد و علما وی را به مدتِ یک سال، نصیحت می‌کنند و《ادله بر او عرضه دارند و شبهه را زایل گردانند》اگر شخص توبه و استغفار کرد او را خواهد بخشید و اگر《اصرار و استکبار》کند که بعد از آن او را به قتل رسانند. در موردِ عاصیانِ مملکت نیز قانونِ جدیدی مبنی بر گروگان‌گیری و یا قتل از قبیله‌ی شخصِ عاصی فرمان می‌دهد تا《دیگران عبرت گیرند》، و برخی عاصیان را هم زنده می‌گذارد تا مردم《امیدوار باشند به عفو》و میانِ خوف و رجا قرار گیرند.(۱)اردشیر درباره‌ی مجازات‌های دیگر، مانندِ《مثله کردن و قطعِ دست، گوش یا بینی》دستور داد تا آن را کاهش دهند زیرا نقصِ عضو《هیچ‌کس را منفعت نباشد》و نیز دستور داد تا قوانینِ جزاییِ جدید را در《کتابِ سنن》بنویسند تا آیندگان نیز از آن باخبر شوند. آن‌گاه تنسر در پیِ این توضیحات شرح می‌دهد که شاه همه‌ی مجازات‌ها را با قتل جبران نمی‌کند و گاه هم عفو و بخشش شاملِ کسانی می‌شود که《عامه را مضرّتی》از آنان نیست.

بندِ ۷، شاملِ توضیحاتی درباره‌ی《کارِ بیوتات و مراتب و درجات》است که اردشیر برای آن احکامی صادر و حدودی تعیین کرده است. وی《فسادِ بیوتات》را دلیلِ خرابی یا ویرانیِ(=هَدمِ)آن می‌داند که در نتیجه‌ی واگذاری به اشخاصِ《غیر》پدید می‌آید زیرا در پیِ آن《اعقابِ ناخلف》افزایش می‌یابد و《وقارِ ایشان پیشِ عامه》از میان می‌رود و باید《توالد و تناسل》را حفظ کرد تا《فرومایگان》پدید نیایند و اهلِ درجات قدر و مقامِ خود را نگاه دارد. در پیِ این توصیه‌ها، برخی دستوراتِ اردشیر درباره‌ی ازدواجِ خواص با درجاتِ خود، نفروختنِ اموالِ بزرگ‌زادگان به افرادِ عامه و حفظِ《درجه و مرتبه‌ی معین》نیز بازگو شده است و برای هر یک هم دلیلی آورده شده است.(ص ۳۵۱_۳۵۰)

 

یادداشت:
۱. نامه‌ی تنسر به تصحیح مجتبی مینوی، تهران، انتشارات خوارزمی، ۱۳۵۴، ص ۶۲.

برچسب: ساسانیان; تنسر; طبقات اجتماعی
اثر یا گردآوری: میراحمدی.مریم;منبع: تاریخ تحولات ایرانشناسی در دوران باستان، تهران، انتشارات طهوری، چاپ اول ۱۳۸۹   -  لینک منابع: https://telegram.me/atorabanorg   -  

 ساسانیان
 تنسر
 طبقات اجتماعی
1403/02/04 23:18
در زمینه‌ی انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • «انجمن خرد» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • انجمن خرد از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • درج در قسمت هایی که با ستاره قرمز مشخص گردیده الزامی است.
  • تعداد کاراکترهای نام، ایمیل و نظر نباید به ترتیب بیش از 100، 300 و 500 بیشتر باشد . در صورت عدم رعایت متاسفانه نظر شما ثبت نخواهد گردید.
  • نظرات پس از تأیید مدیر سایت منتشر می‌شود.

نام:

پست الکترونیک:

متن نظر:

کد امنیتی:

نظرات: