اخبار برگزیده باستان‌شناسی در یک ماه گذشته ( تیر 1402)

اخبار برگزیده باستان‌شناسی در یک ماه گذشته ( تیر 1402)

مرور گزیده اخبار مهم باستان‌شناسی ایران و جهان در یک ماه گذشته ( تیر 1402)

تاریخ ثبت: (1402/04/31 )  تاریخ بروزآوری: (1402/04/31 )

این مطلب (681)  بار مطالعه شده است.

این مطلب را با دوستان خود در واتساپ به اشتراک بگذارید.

مجسمه سرباز ساسانی به ایران تحویل داده شد

1: ۲ تیر ۱۴۰۲)


کاردار ایران در لندن: مجسمه سرباز ساسانی به ایران تحویل داده شد

کاردار ایران در لندن خبر داد که مجسمه سرباز ساسانی که به صورت قاچاق وارد انگلیس شده بود روز جمعه به طور رسمی تحویل سفارت ایران در لندن شد.


سیدمهدی حسینی متین در توییتی نوشت:
مجسمه سرباز ساسانی که قاچاقی وارد انگلیس شده بود پس از اثبات مالکیت که متعلق به ایران است، و بعد از آنکه سه ماه در موزه بریتانیا به امانت نمایش گذاشته شد، تحویل ایران شد. 

وی‌ ادامه داد: این اثر باستانی ارزشمند امروز جمعه رسماً به سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن تحویل داده شد و ان شاءالله به زودی به میهن عزیز اسلامی ارسال خواهد شد.
بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۹۴ مجسمه سنگی سرباز ساسانی به ارزش۳۰  میلیون پوند در فرودگاه لندن توسط ماموران کشف و ضبط شد، در واقع این اثر مربوط به دوره ساسانی است و بیش از دو هزار سال قدمت دارد. باستان شناسان بین المللی و داخلی معتقدند که این اثر بعنوان سرباز ساسانی شناخته شده و به نقش رستم و تخت جمشید شباهت‌ بسیار زیادی دارد.
متاسفانه این اثر تاریخی به طور قاچاق از ایران خارج و وارد انگلیس شده بود و تاکنون مشخص نشده که چه کسانی دست به این اقدام زده‌اند اما شواهد نشان دهنده آن است که این اثر به صورت حفاری غیرقانونی از منطقه‌ای از استان فارس و اطراف شیراز به خارج از کشور قاچاق شده است، چرا که این اثر در موزه ملی کشور ثبت نشده است.

 

2: ۴ تیر ۱۴۰۲)


رونمایی از ۳ اثر تمدن پنج‌هزارساله شرق ایران

همزمان با نهمین سالگرد ثبت جهانی شهر سوخته در یونسکو، سه اثر تاریخی شاخص تمدن پنج‌هزارساله خاور ایران به نمایش گذاشته شد.

پیکرک مفرغی بانوی شهر سوخته، لوح حسابداری و مولاژ شانه معرق به مناسبت نهمین سالگرد ثبت جهانی شهر سوخته، یکشنبه چهارم تیرماه در موزه منطقه‌ای جنوب شرق ایران در شهر زاهدان رونمایی شد.

«لوح حسابداری» که زمستان ۱۴۰۰ پس از ۵۰ سال کاوش در شهر سوخته به‌دست آمد، یک سند منحصر به فردِ نوشتاری از دوره شهرنشینی شرق ایران به حساب می‌آید که قدمت آن در حدود ۴۹۰۰ سال تخمین زده شده است. این لوح یک‌بار در موزه ملی ایران برای زمان محدودی به نمایش گذاشته شده است.

شانه معرق که یکم اسفند ۱۳۷۹ از شهر سوخته کشف شد، قدیمی‌ترین اثر "معرق‌کاری مسطح" با قدمتی پنج‌هزارساله است. این اثر شامل دو شانه با دسته هلالی‌شکل و دارای دندانه‌های بسیار ظریف است که روی سطح دسته آن‌ها در هر دو طرف، آثار معرق‌کاری مشاهده می‌شود. کارشناسان معتقدند، هنرمندان باستانی شهر سوخته با استفاده از دو نوع چوب متفاوت، قطعات چوبی را در اشکال گوناگون بریده و روی سطح دسته شانه قرار داده و برای چسباندن آن‌ها از صمغ درخت استفاده کرده‌اند. سیدمنصور سیدسجادی ـ سرپرست هیأت‌ باستان‌شناسی شهر سوخته ـ گفته است: «طرح این معرق به صورت نقوش کنگره‌ای‌شکل است که مشابه آن پیش‌تر روی سفال‌های مکشوفه از این شهر مشاهده شده است.» این لوح نشانه ارتباط تجاری و نفوذ عیلامیان در شهر سوخته است.
پیکرک مفرغی بانویی با کوزه‌ای بر سر، اثر شاخص دیگری است که به بهانه ثبت جهانی شهرسوخته به نمایش گذاشته می‌شود. این تندیس به اندازه ۲۵ سانتی‌متر، تجسمی از یک ایزدبانوی ناظر بر آب‌ها است. برخی باستان‌شناسان براساس گورآوندهای شهر سوخته بر این باورند که جامعه ساکن در این منطقه دست‌کم در بخش مهمی از تاریخ ۱۳۰۰ ساله خود، به شیوه "مادرمحوری" اداره شده است و زنان آن سهم چشمگیری در مشارکت اجتماعی و اقتصادی داشته‌اند.
شهر سوخته، یکی از مهمترین نقاط شهرنشینی فلات ایران در حدود پنج‌هزار سال پیش بوده است که آثار شاخص دیگری همچون جمجمه جراحی‌شده یک دختر ۱۳ ساله، چشم مصنوعی زنی حدودا ۲۸ تا ۳۲ ساله، خط‌کشی با دقت یک میلی‌متر، تخته نردی با ۶۰ مهره و جامی سفالین با طراحی یک بز که قدیمی‌ترین انیمیشن جهان لقب دارد، نیز از آن کشف شده است. این شهر باستانی در حدود ۶۰ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان واقع شده و در تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۱۴ مطابق با ۱ تیر ۱۳۹۳ در سی و هشتمین اجلاس یونسکو ثبت جهانی شد.

اتمام عملیات اجرایی گذر فرهنگی همدان تا پایان امسال‌

3: ۶ تیر ۱۴۰۲) 

اتمام عملیات اجرایی گذر فرهنگی همدان تا پایان امسال‌


مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی شهری شهرداری همدان از اتمام عملیات اجرایی گذر فرهنگی شهر همدان تا پایان سال‌ جاری خبر داد.

احسان صباغی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: هم‌اکنون عملیات اجرایی پروژه گذر فرهنگی در حال انجام‌ است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال به بهره‌برداری برسد.

وی با اشاره به اینکه این گذر انسان‌محور است و در راستای بازآفرینی محدوده فوق در دستور کار قرار دارد، افزود: گذر فرهنگی شهر همدان همسو با حفظ داشته‌های تاریخی و رونق گردشگری در یکی از مهمترین محدوده‌های فرهنگی و تاریخی شهر در حال اجرا است.

صباغی با بیان اینکه گذر فرهنگی همدان از میدان آرامگاه بوعلی تا میدان باباطاهر با محوریت اجتماعی ایجاد می‌شود، تصریح کرد: براساس طرح حد فاصل میدان آرامگاه بوعلی تا میدان هگمتانه و اتصال این معابر به بافت بازار و میدان باباطاهر در قالب گذرفرهنگی همدان شناخته می‌شود.

به گفته مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی شهری شهرداری همدان، گذر فرهنگی از جنب مسجد آیت‌الله آخوند ملاعلی معصومی همدانی شروع و به پشت مسجد حاج ابراهیم بیگ و میدان باباطاهر ختم می‌شود.

صباغی اضافه کرد: عملیات اجرایی گذر فرهنگی همدان شامل پیاده‌راه‌سازی، نماسازی و مرمت خانه‌های تاریخی این محدوده است که با توجه به ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری این محدوده می‌تواند برای گردشگران جذاب باشد.

وی با اشاره به اینکه سهم اجتماعی گذر فرهنگی همدان بیش از سهم حمل‌ونقل است، خاطرنشان کرد: برای خودروها هم لاینی اختصاص داده شده است اما عملکرد معبر، انسان محور خواهد بود.

کتیبه‌ای با نام «ایران» در دوردست‌ها

4: ۷ تیر ۱۴۰۲) 

 

کتیبه‌ای با نام «ایران» در دوردست‌ها


عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی از شناسایی و بررسی کتیبه‌ای منقش به نام «ایران» در آرامگاهی در شهر راجشاهی بنگلادش خبر داد.

 

مرتضی رضوانفر ـ  عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی‌ و گردشگری ـ درباره این کتیبه به ایسنا گفت: اوایل پاییز سال گذشته (١۴٠١) به دعوت آقای حسن صحت ـ رایزن فرهنگی ایران ـ و گروه باستان‌شناسی دانشگاه «جهانگیرنگر» به بنگلادش رفتم و طی یک همکاری سه‌جانبه، جدا از کتیبه‌ی مزبور، بیش از ۱۲۰ کتیبه‌ی فارسی، شناسایی و مستند شد.  

او در باره کتیبه‌ی شهر راجشاهی اظهار کرد: از نکات جالب این کتیبه استفاده از نام «ایران» در یک نقطه‌ی دوردست است و به گفته «دکتر یوسف صدیق» ـ کتیبه‌پژوه بنگلادشی ـ، در این کتیبه نام شاه عباس صفوی (حدودا هفت سال پس از فوت شاه عباس) آورده شده است، در حالی‌که نام شاه جهان (پادشاه وقت هندوستان) اصلا استفاده  نشده و ذکر عبارت تشیع دوازده امامی در این کتیبه در حالی است که منطقه شناسایی آن، یک منطقه‌ی سنی‌نشین است.  

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی‌ همچنین گفت: این کتیبه با شعری از سعدی (غرض نقشیست کز ما باز ماند/ که هستی را نمی‌بینم بقایی)، که غرض از تصنیف گلستان را بیان می‌کند، تمام می‌شود و شاید غرض سازندهٔ ایرانیِ گنبد نیز، جاودانگی عشق او به وطنش ایران و شاه‌عباس و اعتقادش به تشیع بوده است.

 

در متن کتیه‌ای که از سوی این پژوهشگر بازخوانی و مستندنگاری شده، آمده است:  «موفق شد به بنای گنبد قبر سید سند مرحوم مغفور الواصل الی جوار الله شاه درویش در سال هزار (و) چهل و پنج هجری نبوی سعادت نصاب توفیق مآب زبدة الاماثل ولاقران علیقلی بیک غلام عالیحضرة رفیع منزلت مقرب الحضرت العلیة العالیة الخاقانیة یوسف آقای خواجه سرای دستور السلاطین قانون الخواقین ذریت سید المرسلین السلطان بن السلطان بن السلطان و الخاقان بن الخاقان بن الخاقان لشکر کش ایران مروج مذهب ائمۀ اثنا عشر کلب آستان خیر البشر بعد از حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله امیرالمومنین و امام المتقین علی بن ابی طالب علیه الصلواة والسلام شاه عباس الصفوی الحسینی رحمة الله و لقیه نضرة و سرورا، غرض نقشیست کزما باز ماند، که هستی را نمی‌بینم بقایی»

آغاز سفر به مصر احتمالا تا حدود یک ماه دیگر

5: ۱۱ تیر ۱۴۰۲)

آغاز سفر به مصر احتمالا تا حدود یک ماه دیگر


رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران گفت: سفر ایرانی‌ها به مصر در خوشبینانه‌ترین حالت و احتمالا تا حدود یک ماه آینده برقرار می‌شود که البته برقراری این سفرها منوط به نتیجه مذاکرات با هیأت گردشگری مصر در هفته آینده در تهران خواهد بود.
 
حرمت‌الله رفیعی که به تازگی سفری به مصر داشته است، درباره جزییات مذاکره با مقامات گردشگری مصر و برقراری سفر توریستی بین دو کشور، اظهار کرد: قرار است در ادامه هیاتی از مصر بعد از تعطیلات عید قربان به ایران بیاید و در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات، احتمالا تا یک ماه آینده سفر توریستی بین ایران و مصر با پرواز واسطه از طریق عراق انجام خواهد شد.
 
رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران، در نشست خبری که یکشنبه ۱۱ تیرماه انجام شد، با اشاره به سفر اخیر بخش خصوصی ایران به مصر که در هماهنگی و با تأیید مقامات و دولت ایران انجام شد، اظهار کرد: سفر به پیشنهاد عراق و به منظور برقراری توافقی سه جانبه بین ایران، مصر و عراق انجام شد. ویزای هیأت از طریق عراق گرفته و پرواز نیز با واسطه این کشور انجام شد. این دیدار و مذاکره در شرم الشیخ مصر انجام شد، همان‌طور که سایر ملاقات‌های دولت مصر در این منطقه برگزار می‌شود. طرف مذاکره مدیرکل وزارت گردشگری مصر و در واقع دولت این کشور بود. در آن جلسه تاکید شد که مایلیم ایرانی‌ها به شرم‌الشیخ (طبق اظهار قبلی مقام گردشگری مصر) محدود نشوند و به تمام مناطق این کشور امکان سفر داشته باشند. ضمن این‌که هزینه سفر به منطقه و شرایط شرم‌الشیخ با توجه به حضور اسرائیل و نیروهای تکفیری محل بحث است. از طرفی تمایل ما به مناطق تاریخی مصر است.
 
رفیعی گفت: قرار است پس از تعطیلات عید قربان، هیأتی از مصر به ایران سفر کنند. برقراری سفر ایرانی‌ها به مصر منوط به نهایی شدن مذاکرات با طرف مصر و توافق درباره چگونگی و جزئیات انجام این سفرهاست. درصورت توافق، فکر می‌کنیم تا حدود یک تا یک‌ونیم‌ ماه آینده، امکان سفر ایرانی‌ها به مصر برقرار شود که در صورت موافقت و صدور مجوز، شاید نخستین پرواز گردشگران ایرانی به مصر به صورت نمادین از تهران به قاهره انجام شود و پروازهای بعدی با واسطه از طرق عراق صورت گیرد تا دولت‌ها روابط دیپلماتیک و کنسولی خود را برقرار کنند. ما منتظر دولت‌ها نمی‌مانیم و اگر مذاکرات بخش گردشگری دو کشور به نتیجه برسد، پرواز از طریق عراق انجام خواهد شد و ویزا هم به صورت فرودگاهی از مصر گرفته می‌شود.
 
او ادامه داد: با توجه به شکل رابطه سیاسی دو کشور، طبیعتا طرفین در ابتدا ملاحظاتی دارند که برخی مسائل هم در لفافه مطرح شده است. توقع ما این است اگه قرار باشد توری به مصر اجرا شود در شأن جمهوری اسلامی ایران باشد و به اماکن خاص به ویژه شرم‌الشیخ محدود نشود.
 
رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران  تاکید کرد: اگر مقصد سفر گردشگران ایرانی در مصر فقط شرم‌الشیخ باشد، انجام این سفرها را کلا به صلاح نمی‌بینم و اراده ما برای انجام سفر ایرانی‌ها به شهرها و مقاصد تاریخی مصر است و شخصا اگر مدنظر طرف مصری فقط شرم‌الشیخ باشد ما اصلا وارد این قضیه و توافق‌ها نمی‌شویم.
 
او درباره واسطه‌گری عراق در برقراری سفر توریستی بین ایران و مصر اظهار کرد: با توجه به این‌که پرواز مستقیمی بین ایران و مصر وجود ندارد، پرواز عراق به واسطه درنظر گرفته شده است. البته لازم است وزارت خارجه پای کار این جریان باشد تا روابط توریستی بین دو کشور برقرار شود، در همین رابطه به‌زودی با بخش اقتصادی وزارت خارجه گفت‌وگو خواهد شد.
 
رفیعی همچنین به برخی دل‌نگرانی‌ها در مصر که حدود یک دهه پیش نیز مانع ادامه سفر ایرانی‌ها به این کشور شد، گفت: ما همین مساله را حدود یک سال پیش در سفر تعدادی از اعضای این انجمن به تونس تجربه کردیم. به محض ورود ما، رسانه‌های این کشور شروع کردند علیه سفر هیأت ایرانی صحبت کردند. البته درباره مصر این نگرانی را نداریم که با سفر ایرانی‌ها اتفاق خاصی رخ دهد، اما قرار است در مذاکره با هیأت مصری درباره تمام این جزئیات مذاکره کنیم و در صورت توافق، سفرها را اجرا خواهیم کرد.
 
رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران  با بیان این‌که دولت ایران مخالفتی در زمینه برقراری روابط توریستی با مصر ندارد، بیان کرد: نزدیکترین کشور به اهل شیعه، مصر است. آن‌ها احترام خاصی برای ائمه قائل هستند. اگر نخواهیم مرزبندی دینی داشته باشیم، گردشگری بهترین راه برقراری ارتباط با دنیا است. ما هم کشور مصر را دوست داشتیم. امیدواریم یخ روابط ما با مصر آب شود.

مدیرکل میراث فرهنگی گیلان خبر داد: کشف تاس تخته نرد باستانی از جنس استخوان در گیلان

6: ۱۲ تیر ۱۴۰۲)


مدیرکل میراث فرهنگی گیلان خبر داد: کشف تاس تخته نرد باستانی از جنس استخوان در گیلان


مدیرکل میراث فرهنگی گیلان از کشف یک تاس قدیمی در مطلاکوه املش خبر داد و گفت: در جریان کاوش های باستانی یک تاس مکعبی شکل از جنس استخوان کشف شد که مربوط به تخته نرد است.

 

ولی جهانی در گفت وگو با خبرنگاران، از کشف تاس تخته نرد باستانی در گیلان خبر داد و اظهار کرد: کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه باستانی مطلاکوه به سرپرستی دکتر مانا روحانی با هدف گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد محوطه باستانی مطلاکوه با اخذ مجوز از پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی انجام شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان افزود: با توجه به قطعه سفال‌های مکشوفه و گونه‌شناسی آن، قدمت این محوطه احتمالا به دوران اشکانی و ساسانی برمی‌گردد.

وی از مهمترین دستاوردهای این گمانه زنی را شناسایی یک تاس مکعبی شکل از جنس استخوان دانست و گفت: این تاس تخته نرد در داخل بقایای معماری سنگی به دست آمده است.

جهانی بیان کرد: لازم به ذکر است قدیمی‌ترین نمونه‌های این تاس‌ها در حفاری شهر سوخته و شهر اور بین‌النهرین به همراه تخته نرد آن بدست آمده است.

وی افزود: تخته نرد یکی از بازی‌های جهانی و پرطرفدار است که احتمالا توسط مردمان شهر سوخته حدود ۵۰۰۰ سال قبل طراحی و اختراع شده است. نمونه این تاس‌ها به صورت انگشت شمار در دوران ساسانی نیز بدست آمده که در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی گیلان خاطرنشان کرد: با توجه به موقعیت مرکزی منطقه مطلاکوه که محلی برای تجمع افراد و کاروانیان از مناطق دور و نزدیک بوده است می‌توان این فرضیه را مطرح کرد که ایده بازی تخته نرد برای اولین بار توسط افراد غیربومی که به منطقه رفت و آمد می‌کردند، وارد شده باشد، اما ادوات بازی که شامل تاس‌های ساخته شده از استخوان و تخته می‌باشد جزو تولیدات محلی و منطقه‌ای است.

وی یادآور شد: اثبات این قضیه نیازمند انجام کاوش‌های باستان‌شناسی است که در صورت تامین اعتبار میسر خواهد بود

7: ۱۷ تیر ۱۴۰۲)


شیشه در گیلان؛ از دیلمان تا ژاپن

مسئول موزه های گیلان، با اشاره به کشف آثار شیشه ای در منطقه دیلمان، عنوان کرد: بررسی های باستان شناسی نشان داد که منشاء شیشه های یافت شده در ژاپن و کره جنوبی و امپراتوری "هان" به ایران و گیلان باز می گردد.

میثم نواییان در گفت وگو با ایسنا، شیشه را یکی از داشته های فرهنگی و باستان شناسی گیلان دانست و اظهار کرد: همانطور که در حوزه طلا جام های معروف همچون مارلیک و در حوزه نقره جام رشی را داریم، در تولید شیشه و ظروف شیشه ای نیز سرآمد هستیم.

وی با بیان اینکه پروفسور شینجی فوکایی، نویسنده و باستان شناس ژاپنی کتاب «شیشه ایرانی» را تالیف کرده است، افزود: این کاوشگر حوزه تاریخ باستان در سال ۱۳۳۶ مسئول حفاری های باستان شناسی ایران و عراق بود، اما به طور اتفاقی در تهران با نمونه های تاریخی از آثار شیشه ای برخورد می کند که مشابه آن را در ژاپن و کره جنوبی دیده بود. این باستان شناس در جریان پرس و جوهای خود به منشاء این آثار شیشه ای یعنی شمال کشور و ییلاقات املش و دیلمان می رسد.

مسئول موزه های گیلان، با اشاره به کشف آثار شیشه ای در منطقه دیلمان، عنوان کرد: بررسی های باستان شناسی نشان داد که منشاء شیشه های یافت شده در ژاپن و کره جنوبی و امپراتوری هان به ایران و گیلان باز می گردد و لذا گروه حفاری شینجی فوکایی سال ۱۳۳۷ با دستور میکاسا، شاهزاده ژاپن از عراق به دیلمان می آید، زیرا موضوع شیشه بسیار اهمیت داشت و یافتن مبدا و محل تولید شیشه در دستور کار قرار گرفت.

نواییان، با بیان اینکه حفاری ها در مناطق نوروزمحله، اسپیلی و کوه پس دیلمان آغاز شد و سه سال به طور مداوم ادامه داشت، گفت: کتاب «شیشه ایرانی» نتیجه همین کاوش هاست و نویسنده معتقد است که شیشه در دیلمان تولید و به ژاپن و کره جنوبی و امپراتوری هان رفته است؛ این در حالی است که با فاصله زیادی مواجه هستیم.

وی جاده خورشید را قدیمی تر از جاده ابریشم دانست و بیان کرد: در دیلمان کارگاه های بزرگ شیشه گری وجود داشت و تولیدات آنها از طریق جاده خورشید به شرق آسیا صادر می شد؛ البته طبق بررسی های باستان شناسی، نمونه هایی از این شیشه ها در آلمان نیز یافت شده است.

مسئول موزه های گیلان، با ابراز تاسف از دانش اندک مردم نسبت به قدمت شیشه گری دیلمان، یادآور شد: حسنی محله و آسیابر و اسپیلی و خورگام و عمارلو و... از مراکز تولید شیشه بودند، زیرا مواد اولیه تولید شیشه یعنی سیلیس در این مناطق وجود داشت.

وی قدمت تولید شیشه در گیلان را مربوط به ۲۳۰۰ سال پیش و همزمان با دوره اشکانیان دانست و عنوان کرد: در حفاری های باستان شناسی منطقه لیارسنگ بن نیز آثار شیشه ای بسیار خوبی پیدا شده است. همچنین آموزشگاه های شیشه گری داشتیم و همانگونه که در ماسوله شهرک صنعتی آهن وجود دارد، در دیلمان هم شهرک صنعتی شیشه داشتیم که نه فقط ایران را تغذیه می کرد، بلکه تا مرز اقیانوس رفته بود.

نواییان، با اشاره به خاصیت شیشه و حمل و نقل دشوار آن به دلیل شکنندگی، اضافه کرد: نه تنها شیشه تولید می کردیم، بلکه در تولید خمیر شیشه و شیشه رنگی برای آثار تزیینی نیز مهارت داشتیم و هم اکنون این آثار در موزه رشت وجود دارد.

وی از شورای شهر و شهرداری دیلمان خواست آثار باستانی و مناطق تاریخی مرتبط با شیشه را احیا کنند و گفت: شیشه جزوی از فرهنگ و تاریخ ماست و باستان شناسان نیز دیلمان را منشاء شیشه های باستانی می دانند

پای انسان کِی به آمریکای جنوبی رسید؟

8 : ۲۱ تیر ۱۴۰۲ )

پای انسان کِی به آمریکای جنوبی رسید؟

نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد که انسان‌ها دست‌کم از ۲۵هزار سال پیش وارد آمریکای جنوبی شده‌اند.

بررسی مُهره‌هایی که با استفاده از استخوان نوعی موجود غول‌پیکر منقرض‌شده ساخته شده است، نشان داد که تاریخ ورود انسان‌ها به آمریکای جنوبی  دست‌کم به ۲۵ هزار سال قبل بازمی‌گردد.

باستان‌شناسان در مرکز برزیل، سه تکه استخوان‌پوست (ساختارهایی استخوانی روی پوست حیواناتی همچون آرمادیلو) در نزدیکی ابزارهای سنگی حفره‌داری کشف کردند که فقط انسان‌ها قابلیت ساخت آن را دارند.

بر اساس تحقیقی که اخیرا در ژورنال «Proceedings of the Royal Society» منتشر شده، این اکتشاف یکی از قدیمی‌ترین شواهد حضور انسان‌ها در قاره آمریکا است.

این آثار تاریخی در پناهگاه سنگی «سانتا الینا»  واقع در «ماتو گروسو» کشف شده‌اند. باستان‌شناسان از سال ۱۹۸۵ بررسی این پناهگاه سنگی را آغاز کرده بودند. تحقیقات قبلی در این مکان، به کشف بیش از یک‌هزار طرح و نشان که روی دیوارها نقاشی کرده بودند، صدها ابزار سنگی و هزاران تکه استخوان‌پوست که سه مورد از آن‌ها دارای حفره بودند، ‌ منجر شد.

بر اساس نتایج تحقیقات جدیدی که منتشر شده، بعید است سوراخ‌های روی این استخوان‌ها به طور طبیعی ایجاد شده باشند. با استناد به این نکته می‌توان نتیجه گرفت که تاریخ سکونت انسان‌ها در برزیل به بین ۲۵ هزار تا ۲۷ هزار سال قبل بازمی‌گردد. این تاریخ‌ها به دلیل شواهد رو به رشد سکونت زودهنگام انسان‌ها در آمریکای جنوبی اهمیت زیادی دارند. از جمله این موارد به شواهدی می‌توان اشاره کرد که در پناهگاه سنگی «توکا داتیرا پیا»، ‌کشف‌شده در شرق برزیل، سکونت ۲۲ هزارساله انسان در این مکان تایید شده است.

گروهی از محققان با استفاده از روش‌های تصویرسازی میکروسکوپی دریافتند که این تکه استخوان‌پوست‌ها و حتی حفره‌های آن‌ها صیقل داده شده بودند.

وجود استخوان‌هایی که توسط انسان تغییراتی در آن‌ها اعمال شده است و قدمت آن‌ها به ۲۵ هزار تا ۲۷ هزار سال پیش می‌رسد، شواهد محکمی است که نشان می‌دهد انسان بسیار زودتر از آن‌چه پیش‌تر تصور می‌شد وارد آمریکای جنوبی شده است. 

کشف جدید در مسجد جامع ارومیه

9: 28 تیر ۱۴۰۲)

کشف جدید در مسجد جامع ارومیه


باستان‌شناسان با کاوش در مسجد جامع ارومیه، ‌ سازه‌های معماری را شناسایی کردند که با این مسجد ارتباط دینی و آیینی ندارد و بیشتر سیستم انتقال و هدایت آب بوده است. کاوش در این مسجد همچنان ادامه دارد تا به ابهام‌ها و تردیدهای بیشتر پاسخ داده شود.

مسجد جامع ارومیه یکی از قدیمی­‌ترین مساجد منطقۀ آذربایجان ایران است که در دوره­‌های مختلف فرهنگی بازسازی و الحاقاتی در ساختار معماری آن انجام شده و به گفته سعید ستارنژاد، سرپرست هیأت باستان‌شناسی، این مسجدـ یکی از زیباترین و شاخص‌­ترین مساجد تاریخی به شمار می‌آید.

مسجد جامع ارومیه از گذشته تا کنون درحال کاوش بوده و شواهدی از بقایای معماری دوره­‌های مختلف در آن به دست آمده است. باستان‌شناسان در کاوش جدید در این مسجد که برای تکمیل و بازنگری کاوش‌های پیشین انجام شد به بقایای معماری متعلق به سده‌­های میانی و متأخر اسلامی دست یافتند. ستارنژاد ـ سرپرست هیأت باستان‌شناسی مسجد جامع ارومیه ـ گفت: این آثار معماری با مصالح سنگ، آجر و گچ و خشت ساخته شده‌­اند، فضاها غالباً در ابعاد کوچک بوده و تمرکز عمده فضاهای معماری عموماً در جبهۀ جنوبی ساختمان مسجد است.

به گمان این باستان‌شناس، این آثار معماری در گذشته کارکرد تجاری داشته­‌اند.

باستان‌شناسان که همچنان درحال کاوش در مسجد جامع ارومیه هستند انتظار دارند با ادامه فرآیند کاوش و یافته‌های بیشتر به درک بهتر از کارکرد این معماری برسند.

 

بقایای معماری انتقال آب شهر ارومیه، یکی دیگر از نویافته­‌های معماری این فصل از کاوش در مسجد جامع ارومیه بود که سرپرست هیأت باستان‌شناسی این مسجد درباره آن گفت: این سازه­‌ها که با سنگ ساخته شده‌­ در سده‌­های میانی و متأخر اسلامی کارکرد انتقال و هدایت آب رودخانۀ «شهرچای» به داخل بافت ارومیه را داشته‌اند.

بررسی‌های این باستان‌شناس به این نتیجه رسیده است که این سازه‌­ها با شیب ملایم از سمت جنوب به شمال ایجاد شده‌­ و به مرور زمان با آوار پر شده‌اند.

نتایج جدید کاوش‌های اخیر حالا باستان‌شناسان را مطمئن کرده که سازه‌­های کشف‌شده در کاوش‌­های پیشین از نظر گاه‌شناختی و کارکرد به بازنگری نیاز دارد. ستارنژاد در این‌باره گفت: تاکنون نظریات مختلف دربارۀ پیشینۀ این مسجد و کارکرد اولیه آن از سوی بسیاری از پژوهشگران ارائه شده بود، اما نتایج به‌دست‌آمده از کاوش حاضر، ضمن رد نظریات پیشین، کارکرد سازه‌­های کشف‌شده را مشخص کرده است.

به تشخیص این باستان‌شناس، سازه‌­های نویافته ارتباط آیینی ـ دینی با مسجد جامع ندارد و عموماً در راستای سیستم انتقال و هدایت آب است.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی مسجد جامع ارومیه انتظار دارد ادامه کاوش باستان­‌شناختی در روزهای آینده، در جبهه جنوب­ شرقی، نتایج بهتری درباره محوطه مسجد جامع ارائه دهد و در آن صورت درک بهتری از پیشینه مسجد جامع ارومیه می­‌توان به دست آورد.

کشف گور سالم سه‌هزارساله در  سیبری روسیه

10: ۳۱ تیر ۱۴۰۲)

کشف گور سالم سه‌هزارساله در  سیبری روسیه

باستان‌شناسان در سیبری گور سالم سه‌هزارساله‌ای را کشف کرده‌اند که گمان می‌رود به یک ارابه‌ران تعلق داشته باشد.

باستان‌شناسان گور سالم سه‌هزارساله یک ارابه‌ران را در سیبری کشف کرده‌اند که نخستین شواهدِ استفاده از ارابه‌های اسب‌ در این منطقه محسوب می‌شود.

اسکلتی که در این گور کشف شد، به همراه شیء‌ فلزی قلاب‌دار مخصوص کمربند دفن شده بود که به رانندگان ارابه‌های اسب‌کشی اجازه می‌داد افسار خود را به کمر خود ببندند و دست‌های خود را آزاد کنند.

 

این نوع شیء‌ پیش‌تر از گورهای چینی و مغولی نیز کشف شده بود.

گروهی از باستان‌شناسان روس گور این ارابه‌ران به همراه چند گور دیگر را در ماه جاری در نزدیکی یکی از روستاهای سیبری کشف کردند. باستان‌شناسان این شیء‌ فلزی را درحالی کشف کردند که روی کمر فرد قرار داشت و پس از گذشت تمام این سال‌ها جابه‌جا نشده بود.

به گفته باستان‌شناسان، اشیائی همچون کمربند ارابه‌ران پیش‌تر هم کشف شده بودند، اما کارشناسان به کاربرد آن‌ها پی نبرده بودند. با این حال، اکتشاف‌های اخیری که در چین صورت گرفت و گورهای ارابه‌رانان عصر برنز به همراه بقایای ارابه و اسب را آشکار کرد به باستان‌شناسان کمک کرد تا این شیء را به عنوان وسیله‌ای ضروری برای ارابه‌رانی شناسایی کنند.

در گورهایی که اخیرا در سیبری کشف شده است، هیچ اثری از بقایای ارابه نیست و گمان می‌رود که کمربند برنزی قلاب‌دار به عنوان یک جایگزین نمادین در این گور عصر برنز قرار گرفته باشد. این گور درحالی کشف شد که به صورت یک تپه خاکی، روی یک قبر سنگی تقریباً مربع ساخته شده بود.

یک چاقوی برنزی و  جواهرات برنزی از دیگر اشیائی است که در این گور کشف شده است.

برچسب: ساسانیان; حفاری; محوطه باستانی
اثر یا گردآوری: ;منبع: ایسنا   -  لینک منابع: https://www.isna.ir/service/Culture-Art   -  

 ساسانیان
 حفاری
 محوطه باستانی
1403/08/25 04:52
در زمینه‌ی انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • «انجمن خرد» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • انجمن خرد از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • درج در قسمت هایی که با ستاره قرمز مشخص گردیده الزامی است.
  • تعداد کاراکترهای نام، ایمیل و نظر نباید به ترتیب بیش از 100، 300 و 500 بیشتر باشد . در صورت عدم رعایت متاسفانه نظر شما ثبت نخواهد گردید.
  • نظرات پس از تأیید مدیر سایت منتشر می‌شود.

نام:

پست الکترونیک:

متن نظر:

کد امنیتی:

نظرات: