روزگار سیاه مشروطه در ابتدای تیرماه 1278 خورشیدی

بازدید: ۲۴۴۲ | تاریخ: 1398/04/06 | نگارنده:

شلیک قزاق‌ها به قلب مشروطه و قتل‌عام روشنفکران مشروطه‌خواه

مشاهده آلبوم تصاویر
شلیک قزاق‌ها به قلب مشروطه

در روز ۲ تیر ۱۲۸۷ ساختمان مجلس شورای ملی توسط قزاقان مسلح روس به فرماندهی کلنل لیاخوف به توپ بسته شد.

 

این حادثه در دومین سال سلطنت محمدعلی شاه قاجار و در شرایطی رخ داد که مجلس شورای ملی اولین دوره تجربه قانون‌گذاری را پشت‌سر می‌گذاشت‌. این حمله در دومین هفته رئیس‌الوزرایی میرزا احمدخان مشیرالسلطنه و در شرایطی صورت گرفت که محمدعلی شاه با راهنمایی نظامیان روس نقاط مختلف تهران را به ستاد عملیاتی خود علیه مشروطه‌خواهان تبدیل کرده بود. محسن میرزایی، مورخ و محقق طی گفت‌وگویی این واقعه را چنین توصیف کرده است: طبق اسناد منتشر شده، به توپ بستن مجلس، دستور شخص تزار یا مقامات طراز اول نظامی پترزبورگ بود. چون آنها مجلس را لانه انگلیسی‌ها می‌دانستند. اسنادی هم به‌دست آمده که نشان از دستورات صریح مقامات نظامی روسیه تزاری دارد. ولی شاه استخاره کرده که من مجلس را به توپ ببندم یا نبندم. در پشت پاکت دربسته، جواب استخاره نوشته شده و جواب استخاره هم خوب آمده بود. ولی استخاره‌های دیگری هم در دست است که نشان می‌دهد جواب استخاره، بد آمده و شاه آن کار را انجام داده یا جواب خوب آمده و شاه آن را انجام نداده است. به هر حال، این استخاره‌ها نشان‌دهنده این است که شاه به‌شدت در تردید بوده و راه علاجی می‌جسته است. همین استخاره گرفتن، نشان از تردید محمدعلی‌شاه داشته است. چون به توپ بستن، کار آسانی نیست. اما لیاخوف، فرماندار نظامی تهران که خودش روس بوده به پایتخت روسیه تزاری گزارش می‌دهد که من فرمان به توپ بستن را خودم دادم که مبادا فرماندهان ایرانی قزاق‌خانه، وطن‌پرستی‌شان مانع از این شود که دستور شلیک به مجلس بدهند. به هر حال، اسناد نشان می‌دهد که محمدعلی‌شاه در این مورد خیلی تردید داشته است.

«میرزا جهانگیرخان شیرازی» بنیان‌گذار مطبوعات نوین ایران و مدیر «روزنامه صوراسرافیل» و «میرزا نصرالله‌خان بهشتی»، ملقب به ملک‌المتکلمین از مدیران انجمنی

پس از به توپ بسته شدن مجلس در دوره‌ مشروطیت و دستگیری سردمداران مشروطیت در سوم تیرماه ۱۲۸۷، دو تن از مشروطه‌خواهان پس از آن که توسط نیروهای هوادار محمد علی شاه قاجار به قتل رسیدند،‌ پیکرشان به خندقی بیرون از باغ‌شاه پرتاب شد.


«مامونتوف» خبرنگار روس که در زمان اعدام میرزاجهانگیرخان در ایران بوده، در یادداشت‌های خود در این خصوص نوشته است: «سرگذشت این دو تن بسیار ساده بود. امروز ایشان را به باغ بردند و پهلوی فواره نگاه داشتند. دو قزاق طناب به گردن ایشان انداختند. از دو سو کشیدند. خون از دهان ایشان آمد و این زمان، قزاق سومی خنجر در قلب شان فرو کرد...» «میرزا جهانگیرخان شیرازی» بنیان‌گذار مطبوعات نوین ایران و مدیر «روزنامه صوراسرافیل» و «میرزا نصرالله‌خان بهشتی»، ملقب به ملک‌المتکلمین از مدیران انجمنی مخفی بود که هدف آن براندازی سلطنت قاجار بود.

منبع: https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3540627
مشروطه روشنفکران قاجاریه حذف فیلتر

مطالب مشابه پیشنهادی