طبقات اجتماعی در آستانه ملی شدن نفت

طبقات اجتماعی در آستانه ملی شدن نفت

در پی سقوط رضاشاه مبارزه‌ای علنی بر سر تصاحب قدرت بین نیروهای آسیب‌دیده استبداد و نیروهای ضداستبدادی چپ و راست در گرفت: مالکان و تجار بزرگ در گروه محافظه‌کار و تجار متوسط، خرده‌فروشان، صاحبان حرف، کارگران و روشنفکران جوان و دانشجویان، جناح رادیکال طیف وسیع ضداستبدادی را تشکیل می‌دادند. ، ، .

تاریخ ثبت: (1397/12/27 )  تاریخ بروزآوری: (1397/12/27 )

این مطلب (2,715)  بار مطالعه شده است.

این مطلب را با دوستان خود در واتساپ به اشتراک بگذارید.

سیر حوادث به پشتیبانی گروه‌های محافظه‌کار و به‌خصوص مالکان، از رزم‌آرا انجامید، به امید آنکه وی برای برقراری رژیمی دیکتاتوری و توانگر سالار که حقوق و نفوذ اقتصادی و سیاسی مالکیت خصوصی را به رسمیت بشناسد، مناسبات موجود را تثبیت کند. حمایت آنان از دیکتاتوری رزم‌آرا نظیر حمایت ملاکین اسپانیا و پرتغال از دیکتاتوری فرانکو و سالازار بود، اما آنها حامی استبدادی که قدرت را انحصاری ساخته و حتی آنان را نیز به‌عنوان یک طبقه اجتماعی از قدرت محروم می‌کرد، نبودند.

درک اینکه رزم‌آرا نه تنها یک دیکتاتور بلکه یک مستبد بالقوه بود، فراتر از بینش و قوه درک آنها بود. به هر حال رزم‌آرا در دوران ملی شدن نفت صف محافظه‌کاران را دچار سردرگمی و اضطراب کرد و موجب شد از مصدق حمایت نکنند ولی دولت وی را به‌عنوان کم ضررترین بدیل موجود تحمل کنند؟ اما با کاهش قدرت مصدق و بهبود موقعیت شاه و حزب توده اینان به پشتیبانی از شاه برخاستند که سرانجام وادارشان کرد بهای سنگینی در ازای سهمشان در بازگشت استبداد شبه مدرنیست بپردازند.

موضع سایر توانگران غیرمولد- سفته‌بازان، سوداگران بزرگ و به‌ویژه صادرکننده‌ها و واردکننده‌ها و مانند اینها- نیز مانند مالکان بود. اما بازاریان، خرده‌فروشان، متخصصان و بخش بزرگی از روشنفکران، دانشجویان و کارگران صنعتی، اگرچه در سال آخر نخست‌وزیری مصدق بیش از پیش از اوضاع اقتصاد سیاسی ناراضی می‌شدند، اما پشتیبان او بودند. در میان کارگران، روشنفکران، متخصصان و امثالهم آنها که از مصدق حمایت نمی‌کردند یا عضو حزب توده یا هوادار آن بودند بالاخره در این دوره کشاورزان ایران نظیر پیشینیانشان همچنان طبقه‌ای ساکت باقی ماندند.

برچسب: نفت; مصدق; نهضت ملی
اثر یا گردآوری: محمدعلی همایون کاتوزیان ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی ;منبع: اقتصاد سیاسی ایران، نشر مرکز، ۱۳۷۴   -  لینک منابع: https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3506790   -  

 نفت
 مصدق
 نهضت ملی
1403/09/19 20:06
در زمینه‌ی انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • «انجمن خرد» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • انجمن خرد از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • درج در قسمت هایی که با ستاره قرمز مشخص گردیده الزامی است.
  • تعداد کاراکترهای نام، ایمیل و نظر نباید به ترتیب بیش از 100، 300 و 500 بیشتر باشد . در صورت عدم رعایت متاسفانه نظر شما ثبت نخواهد گردید.
  • نظرات پس از تأیید مدیر سایت منتشر می‌شود.

نام:

پست الکترونیک:

متن نظر:

کد امنیتی:

نظرات: