مجسمه ی ابوالهول گیزا و یا به طور معمول ابوالهول مجسمه ای از یک البوالهول بر پشت کشیده و یا لمیده است ( موجودی افسانه ای با بدن یک شیر و سر یک انسان ) که بر روی سکوی گیزا ساحل غربی رود نیل در گیزا نزدیک قاهره امروزی در مصر قرار دارد . این مجسمه بزرگترین مجسمه ی سنگی در جهان میباشد که با 73.5 متر طول(241 فوت) 6 متر عرض(20 فوت) و 20و22 متر بلندی (66.34 متر) یکی از قدیمیترین مجسمه ی یادگاری شناخته شده میباشد و مردم بر این باورند که توسط مصریان باستان پادشاهی قدیم در سلطنت فرعون خفرا ساخته شده است(2558-2532قبل میلاد) . ابوالهول عظیم یکی از بزرگترین و قدیمیترین تندیس‌های جهان میباشد اما حقایق بنیانی درمورد ان از جمله اینکه چه کسی نمونه ی صورت بوده است ̨ چه زمانی ساخته شد و توسط چه کسی هنوز مورد بحث است . این سوالات منجر به عقیده ی مشهور "معمای البوالهول" شدند . اگرچه این اصطلاح نباید با افسانه ی اولیه یونانی معمای ابوالهول اشتباه گرفته شود . شیر به مدت طولانی نمادی وابسته با خورشید در تمدنهای شرقی نزدیک باستان بوده است . تصاویر ترسیم کننده ی پادشاه مصری که در قالب شیری که دشمنان معشوقش را نابود می‎کند ̨ به زمان‎های خیلی قبل همچون دوره ی سلسله‎ای اولیه بر می‎گردد . در سلطنت جدید مجسمه ی البوالهول به ویژه بیشتر با الهه‎ی هورم آخت (یونانی شده ی هارماچیس) و یا هورس در افق مرتبط شد که نمایشگر فرعون در نقشش به عنوان شسپ آنخ (به زبان انگلیسی : تصویر زنده)الهه ی آتوم میباشد . فرعون آمن هوتپ دوم بین سالهای 1401 تا 1427 معبدی در شمالشرقی ابوالهول در حدود 1000 سال بعد از احداثش ساخت و ان را به ایین مذهبی هورم آخت اهدا کرد .

این اثر هنری که شهرتش به ضرب‌المثل‌های ایرانی هم کشیده شده، در واقع موجودی افسانه‌ای به نام Sphinx است که بدن شیر و سر انسان دارد. غول افسانه‌های مصر باستان و اسطوره اودیپ، ترکیبی از انسان و حیوان با پیکری از شیر، مزین به بال‌های عقاب و دارای سری شبیه سر زنان است. این موجود افسانه‌ای کسانی را که موفق به حل معمای او نمی‌شدند می‌کشت و از دید مصریان باستان، مظهر آفتاب محسوب می‌شد. اسرارآمیز بودن ابوالهول احتمالاً در ارتباط با تعهد و ادای سوگند هنرمندان و خالقین اساطیر است که بر اساس آن موظف به‌ حفظ اسرار و رموز عقاید و اندیشه‌های فرهنگی و عرفانی آثار خود بوده‌اند. این موجود افسانه‌ای بیش از هر پدیده دیگری در ادبیات و فرهنگ، اقتدار اسطوره‌ای خود را تثبیت نموده و به نماد اعلی و عمیق علم و دانائی و همچنین نمودی از هلاک و نیستی شهرت یافته‌است. بسیاری از هنرپیشگان زن سینمای قرن بیستم که اسرارآمیز، شهوانی، حیله‌گر و مرموز بوده‌اند به ابوالهول مصری واقع در جیزه تشبیه شده‌اند.