به گزارش ایسنا، با طرح دولت دهم مبنی بر "تعویض پل روگذر شوش ـ اندیمشک و تبدیل آن به زیرگذر"، هشدارها دربارهاحتمال آسیب و تعرض به شهر باستانی شوش مطرح شدند. هر چند درابتدا مسئولان شهری شوش همچنان به کار خود مصر بودند و حتی کار تخریب پل روگذر را آغاز و در دستور کار قرار دادند، اما به مرور با وارد شدن میراث فرهنگی و اعتراض‌هایی که مطرح شدند، کار متوقف شد.
علاوه بر هشدارهایی که دوستداران میراث فرهنگی و رسانه‌ها مطرح کرده‌اند، اعضای جامعه‌ی باستان‌شناسی کشور نیز در نامه‌ای خطاب به عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی درخواست توقف این کار را ارایه داده‌اند، تا قبل از تخریبِ شوشِ باستانی، این طرح متوقف شود.
هفتم بهمن ماه، با نام هم‌اندیشی برای برطرف کردن این مشکل نشستی با حضور فرماندار، شهردار، اعضای شورای شهر و نماینده مردم شهرستان شوش در مجلس شورای اسلامی به همراه مدیرکل میراث‌فرهنگی استان خوزستان با محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تشکیل شده و راهکارهای مختلف بررسی شده‌اند.
و بعد از آن هشتم بهمن میراث فرهنگی دست به کار شد و به عباس آخوندی وزیر راه نامه نوشت و یک پیشنهاد داد.
علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ـ یکشنبه هشتم بهمن ـ در نامه‌ی خود «با اشاره به اینکه جاده سراسری اندیمشک ـ اهواز از عرصه ملی شهر باستانی شوش که امروز به مقصد جهانی گردشگری تبدیل شده، عبور کرده است»، نوشته، «احداث پل روگذر در ورودی این شهر در دو دهه پیش منظر شهر باستانی شوش را مخدوش کرده و برداشتن این پل به مطالبه عمومی شهروندان تبدیل شده است.
از آن‌جایی که هر گزینه جایگزین مشکل اساسی شهروندان این شهر و گردشگران را به‌لحاظ ایمنی حل نمی‌کند، ایجاد مسیر کمربندی به‌منظور هدایت مسیر ماشین آلات سنگین به بیرون شهر به وزیر راه‌وشهرسازی مبنی بر اقدام در این زمینه پیشنهاد شد.»
صحبت‌ها و رایزنی‌ها ادامه داشتند، تا ۱۸ بهمن که محمد سعید ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی به رسانه‌ها اعلام کرد؛ «من این موضوع را به مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل کشور در وزارت راه و شهرسازی اطلاع دادم و شفاهاً تأکید کردم که موضوع کاملاً بر اساس ضوابط میراث فرهنگی پیش برود و آنها هم قول مساعد در این زمینه دادند.»
محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی کشور، هشتم اسفند در جلسه‌ای که با عنوان "شوش، شهر ریشه‌ها" از سوی انجمن علمی دانشجویی و انجمن علمی باستان‌شناسی دانشگاه تهران در تالار اقبال دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد؛ اعلام کرد؛ «میراث فرهنگی از حدود پنج سال گذشته تلاش کرده با روش اقناعی و گفت‌وگو این مشکل را در شوش برطرف کند. هر چند تا کنون اجازه نداده‌ایم پروژه پل انجام شود، اما برای این که مردم آگاه شوند باید به آنها گفت که شوش چقدر اهمیت دارد و حتی اگر زمین هم آشفته باشد، هنوز چیزهایی در زیرزمین وجود دارد اما متاسفانه آنها اظهار می‌کنند که ده سال پیش و زمانی‌که شمع‌ها را زده‌اند چیزی وجود نداشته است.»
او حتی در آن جلسه که با حضور تعدادی از باستان‌شناسان پیشکسوت که در سال‌های گذشته شوش را مطالعه و بررسی باستان‌شناسی انجام داده بودند، برگزار شد؛ در بخشی از صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد که؛ «در طول پنج سال گذشته هیچ مجوزی برای این محوطه صادر نشده است. باید توجه کرد که درون این سایت جهانی شهری است که مردم در آن زندگی می‌کنند. گفت‌وگو با مردم کار آسانی نیست، باید فرصت داد تا به یک نتیجه منطقی برسیم. اگر جور دیگری رفتار کنیم آنها نیز ممکن است روش‌های دیگری پیش بگیرند که به ضرر میراث فرهنگی خواهد بود. حتی تا کنون مسئولان شهری با وجود همه سختی‌ها چندین بار به معاونت میراث آمده‌اند و با ناراحتی رفته‌اند.»
و سرانجام در ۲۱ اسفند ایزدی؛ به ایسنا اعلام کرد؛«با پیشنهاد شورای شورای عالی شهرسازی و تایید ضمنی وزیر راه و شهرسازی، طرح احداث زیرگذر شوش متوقف و کمربندی جایگزین آن می‌شود.»
او در آن زمان اظهارکرد: «در روزهای اخیر به همراه دکتر طالبیان معاون سازمان میراث فرهنگی و برخی مقامات محلی، بازدیدی از محل احداث زیرگذر شوش به عمل آوردیم. طبق مشاهدات، منطقه ثبت شده و باستانی است و آثار مکشوفه پیرامون جاده نشان می‌دهد که اینجا بخش اصلی شهر باستانی بوده است.»
حالا بعد ازگذشت چندین ماه از ان اتفاقات و صحبت‌هایی که تا همین یک ماه پیش نقل محال میراثی بودند؛ نماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی حرف دیگری می‌زند.
سید راضی نوری، ششم اردیبهشت امسال در برنامه‌ی "بی‌تعارف" که از شبکه‌ی استانی خوزستان پخش شد، حرف‌های دیگری برخلاف صحبت‌های طالبیان داشت.
ایجاد زیرگذر که کفر نیست
نوری - نماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی - در صحبت‌هایی که در این شبکه استانی داشت، بار دیگر نگاه‌های هشدار آمیز را به سمت محوطه‌ی جهانی شوش برد.
او اظهار کرد: «یکی از دغدغه‌های مردم شوش، استان خوزستان و حتی مسافرانی که از آن‌جا رد می‌شوند، وجود یک تقاطع غیر همسطح بود که شهر و ورودی شوش را به گونه‌ای نشان می‌داد که آن فعالیت‌ها و قابلیت‌های شوش بخصوص از منظر گردشگری و میراث‌فرهنگی به عنوان یک هدف گردشگری در نظر گرفته نمی‌شد.
وی با اشاره به طرحی که در گذشته برای ایجاد پل روگذر - که براساس مصوبه‌ی مورد نظر تائیدیه تخریب گرفت- تصویب شده بود، افزود: اینکه در آن زمان چطور این تصمیم گرفته شد آن پل روگذر ایجاد شود، گذشته است، اما اکنون همه متفق‌النظر هستند که امروز این وضعیت باید ساماندهی شود. باید استاندار، شورا، شهردار، مردم و مسئولان شوش مسئولان کل استان دلسوز شوش باشند و کاری اصولی و اساسی برای شهرستان و ورودی شهر انجام دهند و وضعیت مطلوبی را چه از نظر تردد و چه ترافیک در ورودی شهر ایجاد کنند.
نوری با تاکید دوباره بر این اتفاق نظر بین مسئولان شهری شوش برای ساماندهی ورودی شهر - جائی که پل رو گذر شوش اندیمشک قرار گرفته است -، اظهار کرد: اداره کل راه و شهرسازی و مجموعه میراث، شهرداری و همه مسئولان برای برطرف کردن این کار دستورات مختلفی داده‌اند و جلساتی در مجموعه‌های میراث فرهنگی برگزار شده است با این نتیجه که باید تلَه خاک در چهار هکتار ایجاد شده در ورودی شهر برداشته شود.»
در حالی نماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی در ادامه صحبت‌هایش می‌گوید «پل روگذر در بهمن ماه سال گذشته توسط مسئولان شهری برداشته شده است» که میراث فرهنگی معتقد است تا امروز هیچ آسیبی به این پل وارد نشده و فقط بخشی از ستون‌های ان حذف شده است.
نوری، در پاسخ به پرسش مجری این برنامه؛ که با توجه به بهم‌ریختگی ورودی شهر شوش و نارضایتی مردم باید چه کاری برای این پل انجام شود، اظهار می‌کند: «به جز اتفاق خیر برای مردم، اتفاق دیگری در این مکان به وقوع نمی‌پیوندد، کارشناسان کار می‌کنند.»
او با اشاره به اینکه مجموعه میراث دغدغه‌هایی دارد که باید آنها نیز برطرف شوند، ادامه می‌دهد: «هدف شهردار هم این است که ورودی شهرباید زینبده این شهر تاریخی با هفت هزار سال قدمت باشد. اداره کل راه وشهرسازی دنبال این است که ترافیک برطرف و ایمنی در راه برای مردم ایجاد شود. اکنون در این بخش از شوش یک کارجراحی انجام شده است بنابراین باید خروجی‌های اصلی کنترل شود، امیدواریم این کار ماندگاری داشته باشد.»
وی حتی در پاسخ به این پرسش که باتوجه به مشکلات پیش امده، به نظر می‌رسد این اتفاق برنامه ریزی نشده بود؟ بیان کرد: «همه چیز برنامه‌ریزی و مطالعه شده است، معاون میراث فرهنگی کشور، شهردار و فرماندار شوش اعلام کردند که کار احداث زیرگذر آغاز شود و در کنار آن کارشناسان پژوهشکده باستان شناسی نظاره‌گر هستند تا اگر یک اثر تاریخی پیدا شد، امکان انتقال آن وجود داشته باشد. حتی اعلام شد کار به صورت مدیریت شده، ادامه داشته باشد.»
شاهدانی داریم که معاون میراث فرهنگی این کار را تصویب کرد
او تاکید کرد: «این مساله را با حضور استاندار، فرماندار و آقای مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی در حدود یک ماه پیش بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم تا با بررسی و کار کارشناسان و با همراهی یکدیگر بحث را جلو ببریم.»
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی، در میانه‌ی صحبت‌های مجری برنامه "بی‌تعارف" که سعی داشت نسبت به قول و قرارهای میراث فرهنگی برای جلوگیری از احداث این زیرگذر اشاره کند، بیان کرد: "زیر گذر که کفر نیست، باید وقتی که حفاری انجام می‌دهیم، کارشناسان پژوهشکده باستان شناسی نظارت کنند و بنا بر صلاحدیدها کار را پیش ببریم. همه چیز تصویب شده است و این را آقای طالبیان نیز گفته‌اند، حتی شاهدانی هم در این زمینه داریم،همه چیز تعریف شده است.»
وی ادامه داد: «قراربود پول را برداریم و یک زیرگذراحداث کنیم، مردم تردید دارند که زیرگذر یا کمربندی ایجاد شود، در حالی که برای ایجاد کمربندی، ۱۷ کیلومتر یعنی نزدیک به ۷۵ هکتار زمین کلاسیک کشاورزی را باید دوربزنیم ، اقدامی که نیاز به ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه دارد و اگر بخواهند شبانه روزی هم کارکنند، چیزی حدود سه سال زمان نیاز دارد.»
نوری در بخش دیگری از حرف‌هایش در پاسخ به این پرسش که آیا میراث فرهنگی مجوز احداث زیرگذر را صادر کرده بود، گفت: «اگر میراث فرهنگی مجوز نداده بود که دوستان کار را شروع نمی‌کردند، مجوز با حضور معاون میراث‌فرهنگی اقای طالبیان داده شد، او گفت کار را شروع کنید و افرادی از پژوهشکده باستان‌شناسی آن‌جا مستقر می‌شدند تا اگر مساله‌ای پیش آمد، آن را پیگیری کنیم.»
گردو غبار کم بود، گرد و خاک ورودی شهر هم اضافه شد
به گزارش ایسنا، در گزارش برنامه محلی، صحبت‌هایی نیز با مردم شهر و معترضان وضعیت امروزی ورودی شوش شده بود.
براساس تصاویر منتشر شده، عابران پیاده و وسایل نقلیه موتوری امکان رفت و امد از جاده کنونی ورودی شهر را ندارند و حتی مجبورند با به خطر انداختن جان خود از روی تله های خاک عبور کنند.
مردی حدود ۴۰ ساله در مصاحبه با خبرنگار این برنامه گفت؛ «یک پل داشتیم که خراب کردند، در صورتی که از روز اول میراث فرهنگی اعلام کرد، مجوزی برای تخریب پل نمی‌دهیم.»، «اینجا شده آزمون و خطا هیچ کس نیست جواب دهد که چرا این کار رامی‌کنند، میراث آن قدر گفت که دور زدند پشت بیمارستان نظام مافی و منطقه آن ثبت جهانی است، میراث فرهنگی بارها گفت که اینجا ثبت جهانی است، وارد نشوید، چرا گوش نمی‌کنند؟»
یک مرد مسن دیگر اظهار کرد؛ «هر کجا که ما دست می‌گذاریم میراث فرهنگی باعث جلوگیری پروژه های ما شده است.»، «مردم شوش اذیت شدند، گردو غبار کم نبود، حالا ماشین‌های از جاده‌ی خاکی هم عبور می‌کنند»،
جوان دیگری اظهار کرد؛ «جاده کمربندی از جایی می‌برند که شهر در حال توسعه است، از ضلع شرقی شهر می‌خواهند توسعه دهند، آیا برای ۵۰ سال بعد این جاده کمربندی امکان دارد که وسط شهر برسد،»
آقای مسن دیگری گفت: «افتخار می‌کنیم شهرمان جهانی شده است، اما کاری می‌کنیم که برای مردم مضر شده است،» «راه را بسته‌اند تکلیف را مشخص نکرده‌اند»
خانمی حدود ۵۰ ساله نیز گفت:«متاسفانه میراث فرهنگی و مسئولان شهر وعده می‌دهند اما هنوز کاری که باید نشده است.»
مجری برنامه در انتهای این برنامه اعلام کرد، قصد صحبت با علی‌رضا ایزدی، مدیر کل میراث‌فرهنگی استان خوزستان و مسئولان راه وشهرسازی استان را داشته‌اند، اما امکان مصاحبه با آنها فراهم نشده است.
*بریده‌ای از برنامه بی‌تعارف که نوری نماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی درباره پروژه شوش صحبت می‌کند.