دلیل پیدایش پدیده طبیعی شفق قطبی چیست؟
خورشید به طور مداوم ذرات باردار الکتریکی را در منظومهی شمسی میپراکند. میدان مغناطیسی حول قطبهای کرهی زمین، این ذرات را به سمت خود جذب میکند. به محض ورود به جو زمین، این ذرات باردار یونیزه میشوند و گازهایی را منتشر میکنند که این نورهای رنگی را ایجاد میکنند. گاز اکسیژن نورهایی به رنگ زرد و سبز و گاز نیتروژن نور آبی و قرمز را ایجاد میکنند. شفقهای قطبی، که به دلیل اینکه بیشتر در نیمکرهی شمالی رویت میشوند، نورهای شمالی (Northern Lights) نیز نامیده میشوند، شگفت انگیزترین جلوههای نور در سیارهی زمین هستند. این پدیده در طول زمان نامهای متفاوتی به خود گرفتهاست؛ در ابتدا، نام Aurora، الههی سحر و سپس نام Boreas، خدای باد شمالی. این پدیده در سال ۱۶۲۱ توسط پیر گاسندی (Pierre Gassendi) دانشمند فرانسوی به این نام، نامگذاری شد. نظارهی این نورهای زیبا و پیچوتاب خوردهی زرد و سبز در آسمان شب، تجربهای فوقالعاده و رویایی است که هر سال، گردشگران را از نقاط مختلف دنیا از مسافتهای بسیار طولانی به سوی نقاطی از زمین میکشاند که این پدیدهی طبیعی شگفتانگیز را به خوبی به نمایش میگذارند. زمانی این پدیده بهتر قابل مشاهده است که آسمان کاملاً صاف و تاریک باشد. به گفتهی دانشمندان بهترین مکانها برای دیدن شفقهای قطبی، نقاط نزدیک به مدار قطب شمال است. این پدیده ممکن است از چند لحظهی کوتاه تا چند روز متوالی طول بکشد. هیچ شکی نیست که مشاهدهی این پدیدهی دیدنی از نزدیک، یکی از بزرگترین علاقهمندیهای مشتاقان سفر و جهانگردی است. بهترین زمان برای رویت این نمایش بینظیر، بین ماههای سپتامبر و مارس است یعنی زمان بین اعتدالین (اعتدال بهاری و اعتدال پاییزی). اگر دیدن این نمایش فوقالعادهی آسمان یکی از رویاهای شما است، این مقاله به شما کمک میکند تا بهترین مقصد را برای تحقق رویای خود انتخاب کنید. قبل از هر چیز باید بدانید که دیدن این پدیدهی جذاب در هر زمانی ممکن نیست چرا که وقوع آن تابع شرایط متعددی است. بنابراین اگر میخواهید که این نمایش جذاب را از دست ندهید، باید برنامهی سفر انعطافپذیری داشته باشید چرا که ممکن است مجبور شوید تا بازگشتتان را دو روزی به تعویق بیاندازید.
سوئد
بهترین مکانها مشاهدهی شفق قطبی در سوئد:
Jukkasjärvi ، Porjus، کیرونا (Kiruna)، ابیسکو (Abisko) ، دره ی تورن (Torne Valley)،، لاپونیا (Laponia) ، مکانهای متعددی در سوئد وجود دارند که در ماههای زمستانی مارس و آوریل میتوانید شفقهای قطبی را در آنجا نظاره کنید. سرزمین لاپلاند، یکی از بهترین مکانها برای دیدن این پدیدهی شگفتانگیز است که بخشهای وسیعی از آن دور از نورهای شهری قرار گرفتهاند که باعث میشود این پدیده بهتر قابل مشاهده باشد. این نورهای زیبا در طول زمستان از اواخر شب دیده میشوند و در آسمان بیابر و با کمترین میزان نور ماه به خوبی قابل رویت هستند.
نروژ
بهترین مکانها برای مشاهدهی این پدیده در نروژ:
ترومسا (Tromsø)، آلتا (Alta)، سوالبارد (Svalbard)، فینمارک (Finnmark) [شفق قطبی] به لحاظ علمی، شفقهای قطبی در همه جای نروژ قابلمشاهده است اما به هر حال در قسمتهای شمالی آن بهتر دیده میشوند. این پدیدهی رازآلود، اواخر پاییز، در طول زمستان و اوایل بهار، زمانی که روزها کوتاهتر و شبها بلندتر هستند، مشاهده میشود. بسیاری از افراد هر سال برای یک دلیل ساده به نروژ سفر میکنند و آن هم بیشترین شانس برای دیدن شفق قطبی است. در واقع ترومسا در نروژ بهترین مکان برای دیدن این پدیده در کل اروپا است.
فنلاند
بهترین مکانها برای مشاهدهی این پدیده در فنلاند:
Luosto، Nellim، Utsjoki، Ivalo، Kakslauttanen، Paatsjoki، اولو (Oulu) [شفق قطبی] فنلاند یکی از شناختهشدهترین مقاصد سفر برای دیدن شفقهای قطبی است. نکتهی جالب و قابلتوجه دربارهی این کشور این است که در لاپلند فنلاند (Finnish Lapland)، در طول سال نزدیک به ۲۰۰ شب، امکان مشاهدهی شفقهای قطبی وجود دارد. این بدان معنا است که در سفر به فنلاند، به قدر کافی فرصت دیدن این پدیدهی فوقالعاده را خواهید داشت. در بیشتر قسمتهای این منطقه، "سرویس هشدار شفق قطبی" وجود دارد که مهمانها را از وضعیت مشاهدهی این پدیدهی زیبا آگاه میکند.
ایسلند
بهترین مکانها برای مشاهدهی این پدیده در ایسلند:
Jökulsárlón، ریکیاویک(Reykjavík)، پارک ملی زینگولیر (Þingvellir) [شفق قطبی] ایسلند یکی دیگر از مکانهایی است که مشتاقان شفقهای قطبی را به سوی خود میکشاند و جلوههای شگفتانگیزی را در بیشتر نقاط به نمایش میگذارد. البته زمستان ایسلند چندان خوشایند نیست اما این سرمای شدید نمیتواند مانع سفر علاقهمندان این شگفتی طبیعت به این منطقه شود. گرچه بهترین زمان برای مشاهدهی شفقهای قطبی زمستان است اما مسافران پاییزی هم در شبهایی که آسمان صاف باشد، شانس دیدن این نمایش فوقالعاده را خواهند داشت. ریکیاویک، پایتخت این کشور، یکی از مکانهای محبوب برای دیدن شفق قطبی است. هر چه از مناطق شهری فاصله بگیرید، شانس شما برای مشاهدهی این پدیده بیشتر میشود.
روسیه
بهترین مکانها برای مشاهدهی این پدیده در روسیه:
مورمانسک (Murmansk)، سورودوینسک (Severodvinsk)، نوایا زملیا (Novaya Zemlya)، ناریان مار (Naryan-Mar)، سالخارد (Salekhard)، جزیرهی دیکسون (Dikson) [شفق قطبی] شمال روسیه، مکان ایدهآلی برای علاقهمندان به شفق قطبی است. این پدیده در شهرهای روسیه که نزدیک مدار قطب شمال واقع اند بسیار رایج است. به خصوص شبهجزیرهی کلا (Kola Peninsula) و شهر مورمانسک. گرچه در زمستان دمای هوای این ناحیه به شدت پایین میآید اما دیدن منظرهی فوقالعادهی شفقهای قطبی، ارزش تحمل سرما را خواهد داشت.
اسکاتلند
بهترین مکانها برای مشاهدهی این پدیده در اسکاتلند:
Dunnet Head ، ابردین (Aberdeen)، شتلند (Shetland)، جزیرهی اسکای (Skye)، هایلند شمالی (Northern Highlands) [شفق قطبی] اسکاتلند یکی دیگر از مکانهایی است که در آنجا میتوان نمایش خیرهکنندهی شفقهای قطبی را مشاهده کرد. آسمان این منطقه بیشتر اوقات ابری است اما به هر حال در فصل زمستان گاهی این پوشش ابری کنار میرود و این بهترین زمان برای دیدن این پدیده است. البته شانس دیدن این پدیده در این منطقه به اندازهی کشورهای اسکاندیناوی نیست اما اگر دقیق و کنجکاو باشید در قسمتهای شمالی این کشور، شانس دیدن آن را خواهید داشت.
کانادا
بهترین مکانها برای مشاهدهی این پدیده در کانادا:
وایت هورس (Whitehorse)، یلونایف (Yellowknife)، کلگری (Calgary)، انتاریو (Ontario)، Kuujjuaq، منیتبا (Manitoba) [شفق قطبی] گردشگران و ساکنان سرزمینهای شمال غربی کانادا، هر سال شاهد نمایش خیرهکنندهی شفقهای قطبی هستند. قسمتهای شمالی کانادا مکانی است که به ندرت علاقهمندان به این پدیده را از مشاهدهی آن نا امید میکند. منطقهی منیتبا، یکی از بهترین مکانها برای دیدن این نمایش در تمام آمریکای شمالی است.
ایالات متحدهی آمریکا
بهترین مکانها برای مشاهدهی این پدیده در آمریکا:
آلاسکا، فیربنکس (Fairbanks)، انکوریج (Anchorage)، دنالی (Denali)، یوکان (Yukon)، شبه جزیرهیKeweenaw ، مارکت (Marquette) [شفق قطبی] آلاسکا یکی از بهترین مکانها برای دیدن منظرهی خیرهکنندهی شفقهای قطبی در آمریکا است و در منطقهای قرار گرفته که شانس مشاهدهی این پدیدهی جالبتوجه، در آن بسیار بالا است. گرچه در شهرهایی مانند انکوریج و فیربنکس احتمال دیدن این نمایش وجود دارد اما هر چه از مناطق شهری فاصله بگیرید این شانس افزایش پیدا خواهد کرد. در مناطقی مانند پنسیلوانیا، اورگون (Oregon) و کلرادو نیز میتوانید شفقهای قطبی را رصد کنید. هر چه از شمال مغناطیسی دورتر بروید، احتمال رویت این پدیده نیز کمتر میشود.