دور تا دور محوطه را خندق کندهاند، بتون ریختهاند و ستونهای فلزی را روی پایههای همجنس جوش دادهاند تا سقفی بالای سر «شهر شاهی پارسه» در دشت فیروزی یا همان «تًلآجری» ایجاد کنند، آن هم در حریم درجه یک تختجمشید، در غرب تختگاه! اما اگر از این پروژه بیاطلاع باشید و برای نخستینبار سری به این محوطه بزنید، حدس میزنید «با یک کاخ اختصاصی مشابه کاخ کوروش در پاسارگاد» مواجه شدهاید.
به گزارش انجمن خرد آورده شده از ایسنا، حمید فدایی - مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد - روز هفتم آذر از مسقف شدن درگاههای کاخ اختصاصی این سایت جهانی خبر داد، با این هدف که با مسقف شدن این درگاهها، قسمتی از نقوش برجسته هخامنشی پاسارگاد به صورت اصولیتری محافظت و نگهداری شوند و الگویی برای حفاظت از نقوش هخامنشی سایت جهانی پاسارگاد باشند.
اما تصاویر منتشر شده از «تُلآجری» یکی از سایتهای قرار گرفته در حریم درجه یک تختجمشید با هدف مسقف کردن این محوطه که به نظر میرسد زودتر از اعلامِ طرح مسقف کردن درگاههای اختصاصی این محوطهی جهانی کارش آغاز شده، از همان ابتدا و با بندِ نخست ضابطهی حریم درجه یک تخت جمشید مغایرت دارد.
بر اساس این بندِ قانونی، «در داخل محدوده حریم درجه یک که در اصل خود دارای ارزش تاریخی و واجد آثار فراوان زیر سطحی است، احداث هرگونه ساختمان و تأسیسات، نصب دکل، درختکاری، دیوارکشی، حصارکشی، پیکنی، کند و کاو، تسطیح اراضی، هرگونه عملیات استخراج معادن سنگ، شن و ماسه و خاک رس، دفن و رها سازی زباله و نظایر آن ممنوع است.»
آن هم در شرایطی که تصاویر منتشر شده از این پروژه نشان میدهد، دور تا دور خندقی که برای نصب پایههای سقف کندهاند را بتن کرده و میلههای آهنی را روی یکدیگر سوار میکنند!
هرچند در این شرایط به موارد مختلفی میتوان فکر کرد؛ پرسشهایی مانند اینکه آیا «محدودهی عرصهی اثر به طور کامل بررسی و کاوش شده است؟ ایجاد خندق به لایههای باستانی آسیبی وارد نکرده؟ اصلا برای انجام این پروژه نیاز به تهیه یک طرح جامع نبوده و آیا در جلسات شورای فنی تخت جمشید و پاسارگاد که معمولا کارشناسان و مدیران پایگاههای پارسه و پاسارگاد عضو هستند، چنین موضوعی به رأی و مشورت گذاشته شده است؟»
و البته نباید این اتفاق را فراموش کرد که « قلع و قمع نهالهای کاشته شده در چند صد متری تُل آجری با حکم قضایی و توسط ماموران یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی و جلوگیری از ایجاد یک فنس و حصار ساده در این محدوده در گذشته، آن هم در شرایطی که براساس قوانین میراث فرهنگی و ضوابط حریم درجه یک تخت جمشید هرگونه پیکنی، کندوکاو، حصار کشی و درخت کاری و در حقیقت هر عملی که باعث مخدوش شدن دید و تغییر هویت طبیعی دشت در این منطقه شود، ممنوع است.
برای به دست آمدن پاسخ این پرسشها خبرنگار ایسنا چند روز متمادی با محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مسعود رضایی منفرد، مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد، بهروز عمرانی، سرپرست پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، فرهاد نظری، مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی و برخی دیگر از مسئولان میراث فرهنگی استانی و کشوری تماس گرفت، اما هیچکدام حاضر به پاسخگویی نشدند.
