ایلام ( بخش نخست: انسان ایلامی)

شوش محل تلاقی راه‌های مهم نیز بود. در طرف غرب سوار بر کلک طی مدت سه روز در اماره‌ی فعلی عراق به دجله می‌رسیدند و یک هفته بعد به بابل. در سمت شمال از دیر باز در امتداد کرخه و کشگان جاده‌ای بود که به خرم‌آباد وصل می‌شد و با گذر از بروجرد به ری، رگای باستانی و رگای کتاب طوبیاس (14:1) می‌رسید.