به گزارش انجمن خرد آورده شده از همشهری، آنها با بررسی کتیبه دروازه شهر پارسه به این نتیجه رسیده‌اند که شهر باستانی پارسه در تخت‌جمشید در دوره کورش و کمبوجیه بنا شده است.
یافتن دروازه شهر پارسه در تخت‌جمشید در هشتمین فصل از کاوش‌های باستانشناسی تل آجری تخت‌جمشید در شهر باستانی پارسه انجام شد و این کاوش ۴۵روز به طول انجامید. صدای میراث نیز نوشته است که دکتر علیرضا عسگری چاوردی، عضو هیأت علمی بخش تاریخ و باستانشناسی دانشگاه شیراز و پروفسور پی‌یر فرانچسکو کالیری، از بخش باستانشناسی دانشگاه بولونیای ایتالیا که هر دو باستانشناسی دوره هخامنشی را به خوبی می‌دانند با مشارکت دانشجویان توانسته‌اند دروازه شهر پارسه را در تل آجری بیابند و بدین‌ترتیب خلأ بزرگ تاریخی شهر پارسه را پر کنند.
آنها در کاوش‌های خود که عنوان «از کاخ تا شهر» را برای آن برگزیده‌اند، مطالعات آب و هواشناسی عهد باستان، زیست باستانشناسی، استخوان باستانشناسی و به‌کارگیری فنون پیشرفته مطالعات ژئوفیزیک و نقشه‌برداری و همچنین مطالعات شیمی کانی‌شناسی را به خوبی در پارسه به‌کار گرفته‌اند تا زوایای بیشتری را از شهر باستانی پارسه و تخت‌جمشید آشکار کنند.
از کشف کتیبه شکسته میخی بابلی و فارسی تا یافتن دروازه باستانی
باستان‌شناس‌های ایرانی و ایتالیایی در فصل ششم کاوش‌های باستانشناسی تل آجری در شهر پارسه که یافته‌های آن از ابتدای کاوش‌ها تا به امروز بسیار در مجامع جهانی اهمیت یافته است، کتیبه‌ای به خط میخی بابلی به‌دست آوردند که یکی از مهم‌ترین ابهامات تاریخی در مورد تخت‌جمشید را حل کرد.
با کشف کتیبه بابلی از آجر لعابداری که در زمینه آن نام دروازه حک شده بود، مشخص شد که بنای موجود در تل آجری، ویرانه‌های یک دروازه باستانی است. باستان‌شناس‌ها حتی در کاوش‌های بعدی توانسته بودند بخش دیگری از کتیبه را کشف کنند که بر آن به خط میخی ایرانی، کلمه «شارو» به معنی شاه حک شده بود. آنها در مطالعات خود دریافتند که دروازه شهر پارسه در تل آجری تخت‌جمشید در قرن ششم پیش از میلاد مسیح(ع) بنا شده که پس از ویرانی و گذشت ۲هزار و ۵۰۰سال به تلی از آوار با هزاران قطعه آجر تبدیل شده است. باستان‌شناس‌ها با جست‌وجوی بیشتر تل آجری یا همان دروازه باستانی شهر پارسه به کتیبه‌هایی برخورد کرده‌اند که در راهروی مرکزی دروازه ورودی به شهر پارسه و در آوار ناشی از ویرانی این دروازه پراکنده شده بودند. در وصف معماری دروازه چهارگوش شهر پارسه همین بس که این بنا در محور شمالی، جنوبی در مساحت ۴۰ متر ساخته شده و در محور شرقی، غربی ۳۰متر مساحت داشته و قطر دیوارهای آن تا ۱۲متر بوده و یک اتاق مرکزی را در خود جای داده بود و به راهرویی با عرض ۵متر به بیرون از شهر پارسه راه می‌یافت.
باغ‌هایی که تخت‌جمشید را احاطه کرده بودند
باستان‌شناسان ایرانی و ایتالیایی همچنین با بررسی‌های بیشتر دریافتند که در محدوده بین دروازه «تل آجری» و «تل فیروزی۵»، یکی از کاخ‌های شهر پارسه که پیش‌تر کشف شده بود، پردیس‌هایی وجود داشته که حالا بخشی از سازه‌های آبرسانی به این پردیس‌ها(باغ) هم کشف شده است. اطلاعات حاصل از بررسی ژئوفیزیک و نقشه‌برداری‌ها نیز وجود باغ‌ها و سیستم‌های آبرسانی در این بخش را تأیید کرده است. با کشف دروازه تل آجری صدها قطعه آجر لعابدار رنگین از میان آوارهای دروازه ویران شده با تزیینات نقوش ترکیبی از حیوانات بالدار افسانه‌ای به‌دست آمده است.
براساس بررسی‌های انجام شده نقوش برجسته موجود در آجرهای لعابدار شامل تصاویر ترکیبی از حیوانات اسطوره‌ای ایران باستان است که در سبک و سنت هنر جنوب غرب ایران، شوش و بین‌النهرین در هزاره اول قبل از میلاد رواج داشته است.
یافته‌های باستانشناسی مشخص کرده است که تمامی نمای بیرونی و راهروی بزرگ دروازه شهر پارسه مزین به آجرهای لعابدار رنگین بوده و در ساخت آن هزاران قطعه آجر به ابعاد ۳۳در ۳۳با ضخامت ۱۱سانتی‌متر به‌کار رفته است.
تل آجری از آن جهت به این نام خوانده شده است که به‌دلیل ویران شدن دروازه در دوره پس از هخامنشی به تلی از آجرهای فراوان تبدیل شده بود.
تاکنون ۱۲بنای باستانی متعلق به دوره هخامنشی در تل آجری شهر پارسه در حریم تخت‌جمشید کشف شده است که باستان‌شناس‌ها معتقدند دروازه شهر پارسه و کاخ فیروزی ۵تل آجری، با توجه به مشابهت‌های زیادی که آجرهای لعابدار آنها و حتی دروازه شهر پارسه با نقوش اسطوره‌های بین‌النهرین به‌ویژه دروازه ایشتار در بابل دارد، این بخش از شهر پارسه در دوره‌های آغازین عصر هخامنشی و به‌احتمال زیاد در دوره کورش و کمبوجیه بنا شده است.
باستان‌شناس‌ها اما گفته‌اند نتیجه قطعی بررسی‌ها در تل آجری و معماری دوره کورش و کمبوجیه را پس از آزمایش‌های کربن ۱۴برای سال‌یابی اشیای به‌دست آمده از دروازه باستانی شهر پارسه موکول می کنند. با کشف دروازه باستانی شهر پارسه در تخت‌جمشید، خلأ تاریخی بزرگ این شهر باستانی به‌ویژه در دوره کورش در فاصله ۵۵۹تا ۵۲۹پیش از میلاد و دوره کمبوجیه در فاصله سال‌های ۵۲۹تا ۵۲۱پیش از میلاد مسیح، قبل از به قدرت رسیدن داریوش هخامنشی در سال ۵۲۱پیش از میلاد مسیح برطرف‌شده است.