برخی از نمونههای زندگی انسان در این دوره از نواحی زیر به دست آمده است: غار آغزیکیچیک در تاجیکستان، غار شَنیدار در کردستان، غارهای کُنجی، قمری و اَرجَنه در خرمآباد (خورمُوَه سابق)، غار هومیان در کوهدشت لرستان، غار تمتمه در ارومیه، غارهای شکارچی و خر در بیستون، اشکَفت گاوی در نزدیکی دریاچه مهارلو، غار لَخاسپور در خونیک خراسان، دلتای جاجرود در ورامین، غارهای باباتاغ و شَخْتی و درهکور در پامیر، غار آبرحمت در تاشکند و در سالهای اخیر جزیره قشم.
کشف آثارِ دوران پارینه سنگی میانی در قشم
به گزارش انجمن خرد آورده شده از ایسنا، سیدمرتضی رحمتی باستانشناس با اشاره به اتصال جزیره قشم به سرزمین ایران در عصر یخبندان، در رابطه با کشف آثار متعلق به دوران پارینه سنگی میانی، توضیح داد: در جریان پژوهش باستانشناسی در محوطه «بام قشم» در خرداد ماه سال 95 در نزدیکی روستاهای طبل و سلخ، تعدادی دستتراش سنگی به دست آمد.
او با اشاره به کشف مجموعهای از دست تراشهای سنگی مانند تراشههای ساده و انواع سنگ مادر، گفت: بیشتر آنها از قلوه سنگ ساخته شدهاند و بررسی اولیه سنگهای استفاده شده، نشانهی کاربرد سنگهای آذرین و آتش زنه در ساخت آنها است.
وی گفت: با توجه به شیوههای تراشهبرداری، به خصوص شیوه تراشهبرداری لوالوا، دست تراشهای به دست آمده متعلق به دوره پارینه سنگی میانی است.
این باستانشناس بیان کرد: براساس مشاهدات اولیه این محوطه بیشتر به عنوان یک کارگاه ابزار سازی مورد استفاده بوده که با توجه به وفور قلوهسنگهای مختلف، انسانهای اولیه در این محل ابزار سنگی را تولید و احتمالاً در سکونتگاههای خود در خارج از این محوطه استفاده میکردند.
رحمتی افزود: دوره پارینه سنگی میانی از حدود دویست هزار سال پیش آغاز میشود و در حدود چهل هزار سال پیش با پیدایش انسان هوشمند جدید به پایان میرسد. [برخی از باستانشناسان زمان شروع این دوره را از 300 هزارسال پیش در نظر میگیرند.]
وی گفت: تاکنون آثار این دوره بیشتر در زاگرس و اطراف مرکز فلات ایران پیدا شده است، اما اطلاعات اندکی از سکونتهای این دوره در جنوب ایران وجود دارد.
به گفته این باستانشناس، تا پیش از کشف محوطه «بام قشم»، آثار این دوره به صورت پراکنده در اطراف میناب، دشت جم، سدیچ و کنارک در سواحل شمالی خلیج فارس یافت شده بود.
او اظهار کرد: علاوهبر بررسی و جمعآوری دست تراشها، نمونههایی از رسوبات و نهشتههای محوطه برای مطالعات زمینشناسی، رسوبشناسی و ریز ریختشناسی برداشت شد.
رحمتی افزود: بام قشم، کهنترین آثار یافت شده از سکونت انسان در تمام جزایر خلیج فارس است و از این لحاظ اهمیت فراوانی دارد.
این باستانشناس اظهار کرد: از آنجا که در عصر یخبندان سطح دریاهای آزاد در دورههایی بیش از 100 متر پایینتر از امروز بوده و با توجه به عمق بسیار کم آب در حدفاصل بندر «پهل» و بندر «لافت» در جزیره قشم، این جزیره به سرزمین ایران متصل بوده است.
وی گفت : بام قشم محوطه باز و وسیعی است که در ارتفاعاتی به همین نام و در محدوده ژئوپارک قشم قرار دارد، این محوطه اولین بار درسال 1384 توسط عبدالرضا دشتیزاده شناسایی و در سال 1390 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، این پژوهش با نظارت علمی و راهبردی پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شده و مجوز آن را رئیس پژوهشگاه صادر کرده است.