به نقل از روابط عمومی میراث فرهنگی و گردشگری، علی صدرایی، رییس گروه دوران اسلامی پژوهشکده باستانشناسی گفت: در بخشهای شمال غربی برجها که به تازگی گود برداری شده، لایههای مختلف تاریخی و از همه مهمتر در قسمتهای جدید علاوه بر حریم آثار، عرصه اثر و برجها نیز مورد تعرض و تخریب قرار گرفتهاند.
او با بیان اینکه همهی این اقدامات گودبرداری با ماشین آلات سنگین و در جوار برجهای تاریخی صورت گرفتهاند، افزود: علاوه بر عرصه، حریم این مجموعه و گودبرداریهای صورت گرفته، همه دارای لایههای باستانی و تاریخی بوده و در برشهای تمام دیوارها آثار معماری و در لابهلای خاکها آثار سفالی، آجرهای لعابدار و دیگر مواد فرهنگی دوران اسلامی کاملا مشهود و قابل مشاهده است.
او که از سوی پژوهشکده باستان شناسی در هفته گذشته این ماموریت را انجام داده است، تاکید کرد: شواهد ایجاب میکند در عرصه مورد اشاره پژوهشهای باستان شناسی صورت گیرد. همچنین با توجه به عمق بالای گودبرداری پژوهش انجام شود، ساختمانهای مجاور گود برداری باید نگهداری و حفاظت شوند تا در خلال کار تهدیدی برای نیروها نباشند.
بررسیهای اولیه باستانشناسی حریم برجهای مدور و گنبد کبود مراغه پس از خاکبرداریهای جدید در اطراف این برجها و نامه معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی به سید محمد بهشتی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری مبنی بر اعزام هیات باستان شناسی برای برداشت و تکمیل اطلاعات انجام شد.
در این نامه آمده بود: نظر به اینکه در جریان خاکبرداری برای ساخت مجموعه فرهنگی، تجاری در مجاورت برجهای مدور مراغه آثار تاریخی فراوانی مشاهده شده، بررسی و شناسایی این محوطه تاریخی اجتناب ناپذیر است .
در ادامه رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، به فوریت از رییس پژوهشکده باستان شناسی خواست تا اقدام لازم برای مطالعات باستان شناسی صورت گیرد.
در حدود ۱۰ سال پیش طرحی با نام «طرح ساماندهی محوطه برج کبود و مدور» در حریم درجه یک، در دو بنای تاریخیِ «گنبد کبود» و «برج مدور» آغاز به کار کرد که البته پس از مدتی طرح اصلاح شد و بر اساس آن ۳۰ درصد از محدوده مورد نظر، مکانی تجاری و درصد بیشتر فضای آن برای طرح ساماندهی محوطه به صورت باغ در نظر گرفته شد، اما تا امروز هیچ بخشی از فضای فرهنگی، فرهنگسرا و حتی خرید دو خانه تاریخی که قرار بود به این محوطه اضافه شود، در دستور کار قرار نگرفتهاند.
مراغه به دلیل دارا بودن تعداد زیادی برج مقبره به شهر برج مقبرهها در کشور شهرت یافته است. در این میان برج مقبره معروف به گنبد کبود به علت کاشیهای فیروزه ای و کبود آن وتزیینات معرق و به کمال رساندن اوج هنر و تزیینات اسلامی از اهمیت خاصی در بین سایر برج ها برخوردار است .
همچنین وجود برج مدور به فاصله ۱۰ متری از گنبد کبود و دارا بودن ویژگیهای خاص و ترکیب خط و رسم و هندسه وگره آجری در سر در ورودی به اهمیت و ارزش آن افزوده است.
خوشبختانه در سالهای گذشته با حفاری علمی و آوار برداری و با در دست داشتن اطلاعات اولیه پی و پایه های دو برج مقبره نیز در کنار این برجها در سالهای اخیر شناسایی شده است که احتمال وجود سایر مقابر مشابه در عمق این قبرستان تاریخی و خاص، دور از انتظار نیست، چون مراغه در طول تاریخ چندین بار سیلهای ویرانگر را به خود دیده و آثار بسیاری از این شهر تخریب یا مدفون شدهاند.