گسترش جغرافیای اعتراضات
با تداوم مشکلات و به نتیجه نرسیدن وعده ها، اعتراضات کارگران از فضای داخل کارخانه به سطح شهر کشیده شد و هر چند وقت یکبار شاهد حضور کارگان هپکو در مرکز شهر اراک بودیم.
در سفر ریاست جمهوری در دوم آبان ۹۵ به استان مرکزی و اراک، دستور پیگیری وضعیت شرکت داده شد، بهمن ماه همان سال هم نوبخت رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور از هپکو بازدید کرد و این پیگیری‌ها باعث امیدواری کارگران برای بازگشت هپکو به تولید شد.
کاظمی با اشاره به اینکه هپکو هر روز ضعیف‌تر از روز قبل بود به طوری که از تولید ۲۰۰۰ دستگاه به تولید فقط ۱۰۰ دستگاه ماشین‌آلات رسیده بودیم، می‌گوید: در سال ۹۵ تلاش‌های بسیاری برای ملاقات با پوری‌حسینی رییس سابق سازمان خصوصی‌سازی داشتیم، اما هیچگاه موفق نشدیم و در پایان سال هم که بازنشسته شدم، عملا کاری از دست‌مان برای شرکت برنیامد و فقط آب شدن هپکو را شاهد بودیم.
۹۵، پایانی برای حضور در پروژه‌های بین‌المللی
میقانی از آخرین نفس‌های هپکو در فضای صنعت جهانی یاد می‌کند و می‌گوید: در سال ۹۵ هپکو توانست در بعضی پروژه‌های صنعتی مانند پروژه "گنتری کرین‌های لیبهر" که پروژه مشترک هپکو و این شرکت آلمانی برای ساخت تجهیزات طرح توسعه بندر شهید بهشتی بود حضور داشته باشد و این پروژه در واقع یکی از آخرین پروژه‌های شرکت در همکاری با یک شرکت بزرگ خارجی بوده است.
به گزارش ایسنا، نفس‌های هپکو دیگر به شماره افتاده بود و کاسه صبر کارگران و پرسنل نیز لبریز شده بود، عطاریان در مدیریت هپکو به هیچ وجه موفق نبود و همین امر باعث شد که سهام شرکت در خردادماه ۹۶ به احمدپور واگذار شود، اما همین واگذاری حرف ها و حدیث های بسیاری به دنبال داشت. اولین و مهمترین نقد نسبت به روند و رقم واگذاری بود، چراکه شرکت به مبلغ ۲۱۶ میلیارد تومان واگذار شد. شرایط این واگذاری اینگونه بود که سهامدار جدید باید ۱۰ میلیون تومان از مبلغ یاد شده را به صورت نقد و مابقی را به صورت اقساط پرداخت می کرد! این واگذاری شاید عجیب‌ترین روش واگذاری یک غول صنعتی در تاریخ ایران بوده است.
این واگذاری همانگونه که از روش انجامش پیداست در رفع مشکلات هپکو موثر واقع نشد و همین امر باعث ادامه یافتن اعتراض خیابانی کارگران هپکو شد، اما در ۲۵ شهریورماه ۹۶ این اعتراضات رنگ و بوی دیگری به خود گرفت و به ضرب و شتم کارگران و بازداشت شماری از آنها منجر شد هر چند که آقازاده استاندار مرکزی بعدا اعلام کرد که کارگران نگران پرونده‌های تشکیل شده و احکام صادره نباشند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نماینده ولی فقیه در استان، رئیس فراکسیون کارگری مجلس، نمایندگان مردم در شورای شهر اراک و ... نسبت به این رفتار با کارگران اعتراض کردند و این شرایط باعث شد که ۴ مهر ۹۶، ربیعی وزیر کار وقت به عنوان نماینده رییس جمهور در سفر به استان مرکزی در جمع کارگران حاضر شده و بابت رفتار ناشایست صورت گرفته شخصا از آنان عذرخواهی کند.
ربیعی با حضور در بین کارگران قول‌هایی مبنی بر پرداخت معوقات کارگری، بازگشت شرکت به تولید و رفع همه مشکلات داد و با اعلام اینکه صدای کارگران شنیده شد، گفت که مجوز خرید محصولات هپکو توسط وزارت راه صادر شده است. دو روز بعد (۶ مهر۹۶) زمانی قمی استاندار وقت بیان کرد که با هماهنگی فراگیر در تیم اقتصادی دولت و همراهی ربیعی نماینده ویژه رئیس‌جمهور دریافت ۷ میلیارد تومان وام جهت پرداخت معوقات کارگران هپکو نهایی شد.
هپکو از سال ۹۶ تا ۹۸ نوسانات بسیار زیادی را پشت سر گذاشت، هر بار مسئولان به اسم هپکو وام گرفتند، مطالبات کارگران را پرداخت کردند و با اینکار برای مدتی اعتراضات تحت کنترل درآمد، اما هپکو به تولید بازنگشت و فقط و فقط هر روز بدهکارتر از روز قبل شد.
مقصدی که هر روز دورتر شد
اوایل سال ۹۷ بود که دوباره از ورود هیات مدیره و مدیرعامل جدید به هپکو سخن گفته شد. همه به دنبال به تولید نشستن هپکو بودند، نماینده ولی فقیه در استان بارها و بارها درخصوص واگذاری هپکو به مبلغ ۱۰ میلیون تومان، وضعیت تولید و اهلیت نداشتن مدیران این شرکت از سازمان خصوصی‌سازی گلایه کرد، سیدعلی آقازاده استاندار و مسئولان اجرایی استان از هر فرصتی برای حضور مسئولان ارشد کشور در استان و بازدید از هپکو و باز کردن این کلاف سردر گم استفاده می‌کردند، اما هر چه بیشتر می دویدند، مقصد دورتر می‌شد.
بالاخره ۳۰ خرداد ۹۷ هیات مدیره و مدیرعامل جدید هپکو معرفی شدند و به گفته این تیم مدیریتی بازگشت تولید به هپکو با برنامه‌ریزی دقیق در اولویت قرار گرفت. ظاهرا همه چیز خوب پیش می‌رفت، صادقیان مدیرعامل شرکت، هر از گاهی نشست خبری ترتیب می‌داد و از گشایش‌ها صحبت می‌کرد و حتی ۲۱ مهر سال ۹۷ به ایسنا گفت که حال هپکو بسیار خوب است.
حرف‌های امیدوارکننده مسئولان استان و مدیریت شرکت این نوید را می داد که هپکو به روزهای اوج خود برمی‌گردد و حتی ۶ آذر ۹۷ به تولید نشستن دوباره هپکو جشن گرفته شد و استاندار رسما اعلام کرد که براساس قول وزیر صنعت حتی یک محصول تولیدی هپکو هم روی دستش نخواهد ماند، اما شادی این جشن خیلی به طول نینجامید.
۲۴ فروردین ماه ۹۸ صادقیان، مدیرعامل وقت شرکت بار دیگر به ایسنا گفت که متأسفانه در سال ۹۷ قراردادهای سازمان راهداری و سازمان مدیریت بحران به دلیل عدم همراهی سازمان برنامه و بودجه علیرغم وجود مصوبه سه وزیر برای خرید ۲۴۰۰ دستگاه از این شرکت، همچنان روی کاغذ باقی مانده است.
همین یک جمله مدیرعامل وقت هپکو کافی بود که بدانیم هپکو هنوز گرفتار مشکلات بسیاری است و زیر بار مسائل کمر صاف نکرده است.
۷ خرداد ۹۸ در آستانه یکسالگی حضور صادقیان در هپکو به عنوان مدیرعامل، اعلام شد که وی مدیریت عامل تیم تراکتورسازی تبریز را عهده‌دار شده و شهسوار یکی از اعضای هیات مدیره سکان مدیریت شرکت را به دست گرفت. شهسوار در ۱۲ خرداد بلافاصله پس از انتصاب با برگزاری یک نشست خبری برنامه‌های خود را برای ادامه تولید در هپکو ارائه کرد، اما کار از کار گذشته بود.
همه چیز به پله اول بازگشت و شهریور ۹۸ کارگران دوباره در اعتراض به بلاتکلیفی وضعیت سهامداری شرکت، توقف تولید و معوقات کارگری، در مرکز شهر اراک تجمع کردند.
سازمان خصوصی‌سازی برای گشایش در کار هپکو در ۱۶ شهریورماه مدیرعامل جدید شرکت "ابوالفضل روغنی" را معرفی کرد، اما اینکار کارگران را که خواستار تغییر سهامدار شرکت بودند راضی نکرد و آنها در نهایت ۲۵ شهریورماه ریل راه آهن شمال به جنوب کشور را بستند.
این تجمع هم با کش و قوس های مربوط به خودش و دستگیری حدود ۲۰ نفر از کارگران به پایان رسید، که پس از چند روز با قرار وثیقه آزاد شدند، اما پرونده قطور هپکو همچنان روی میز صنعت و اقتصاد کشور باز ماند.
هپکو هنوز می‌تواند معادلات صنعت جهان را تغییر دهد
میقانی مدیرمهندسی شرکت اعتقاد دارد که هپکو نه تنها در دهه ۷۰ و ۸۰ بلکه امروز هم همچنان پیشرفته است و بیان این موضوع که تجهیزات و ماشین‌آلات شرکت قدیمی شده ظلم در حق هپکوست.
وی با بیان اینکه به جرئت می‌گویم همین امروز تجهیزات موجود در شرکت و نیروهای متخصص آن در منطقه و در حوزه ماشین‌آلات راهسازی بی‌نظیر هستند، می‌گوید: در آن سال‌های سخت همه تلاش خود را برای سرپا ماندن شرکت به کار گرفتیم، اما در سال‌های اخیر متاسفانه علیرغم دانش و امکانات خوبی که شرکت در حوزه ماشین‌آلات در اختیار دارد، همواره این ظرفیت دانسته یا ندانسته به فراموشی سپرده شده است. هپکو شرکتی است که در سه حوزه راه، معدن و کشاورزی دارای تولیداتی همچون غلطک، گریدر بیل لاستیکی و زنجیری، لودر و ... است.
میقانی تاکید می‌کند: امروز که کشور با مشکلات فراوان تحریم دست و پنجه نرم می‌کند، این کارخانه می‌تواند با اندکی توجه، نیاز بازار را رفع کند. بعد از تحریم، شرکت هپکو محصولاتی همچون HWL۱۱۰,HEC۲۱۰, HG۱۸۰D۲ و... را برای تولید رونمایی کرد. این محصولات نشان‌دهنده توان شرکت بود ولی متاسفانه تولید اکثر آنها به دلیل نبود سرمایه در گردش و بی توجهی مدیریت متوقف شد. نبود رویکرد درست و حمایتی در بخش ماشین‌آلات، این بخش را با تمام توانی که دارد به حاشیه برد.
مدیرعامل شرکت در سال‌های ۸۶ و ۸۷ هپکو می‌افزاید: در طول سال‌های فعالیت خود در هپکو ارتباط تنگاتنگی با تولیدکنندگان روز دنیا مانند ولوو، لیپهر، کوماتسو و... داشته‌ام و براساس این ارتباطات و تجربیات می گویم که تکنولوژی هپکو قدیمی نیست. ربات‌های جوشکار این شرکت بزرگترین ربات‌های جوشکار منطقه هستند، تجهیزات ماشین‌کاری و عملیات اولیه شرکت یکی از پیشرفته‌ترین سالن‌های حال حاضر ایران و منطقه است و در کنار آن نیروهای متخصص و توانمندی در این شرکت هستند که تجربه انتقال تکنولوژی چندین شرکت مطرح دنیا را در رزومه دارند. به جرئت می‌توان گفت چنین سرمایه‌گذاری با این سطح در ایران و منطقه صورت نگرفته و شاید دیگر نتوان چنین سرمایه‌گذاری عظیمی را در این صنعت انجام داد، پس باید قدر این شرکت و دانش نهفته در آن را دانست و برای ادامه حیات آن تلاش کرد.
بازگشت مدیران متبحر و آشنا به صنعت، راه نجات هپکو
کاظمی مدیر بازنشسته برنامه‌ریزی هپکو می‌گوید: امید است که تیم مدیریت قبلی به هپکو بازگردد چراکه پشتوانه تخصصی، فنی و تجربه قوی برای اداره شرکت دارد، اگر مسئولان برای نجات هپکو مصمم باشند راه چاره وجود دارد، اما با روش کنونی و دریافت وام‌های پی در پی و بدهکار کردن هپکو راه به جایی نخواهیم برد.
به گزارش ایسنا، به برکت اخذ وام های پی در پی و بدهکار شدن شرکت، تمامی معوقات کارگران هپکو تا پایان شهریورماه پرداخت شده است، اما هپکو هنوز روی خوش تولید را به خود ندیده است چراکه ضربه سازمان خصوصی سازی به هپکو ۳۵ ساله مهلک تر و سنگین تر از ضربه‌های دشمن و جنگ تحمیلی به هپکو هشت ساله زمان جنگ بود و توانست با چنان قدرتی کمر این صنعت بزرگ را بشکند که با گذشت ۱۳ سال از خصوصی شدن هنوز نتوانسته سرپا شود و امروز با کوله باری از تجربه، نیروی متخصص و تجهیزات کارآمد در گوشه ای افتاده و هل من ناصر می‌طلبد بلکه از زیر بار این غبار سنگین بیرون بیاید.
روز گذشته اخباری مبنی بر دولتی بودن هپکو و انتقال سهام شرکت تجهیزات سنگین هپکو از شرکت هیدرواطلس به دولت اعلام شد که هنوز صحت آن تایید یا تکذیب نشده است.
اگر این مسئله تایید شود، تا اینجا کارگران به مطالبه خود که دولتی شدن دوباره هپکو بود و آنرا در تجمعات متعدد اعلام کرده بودند، خواهند رسید، حال باید منتظر ماند و دید که سرنوشت چه خوابی برای هپکو دیده است.