یک گروه بینالمللی از محققان به رهبری دانشگاه کاردیف اطلاعات مربوط به ۱۰ هزار کهکشان در جهان قابل مشاهده را مورد بررسی قرار داده و با استفاه از تلسکوپ های فضایی هابل و هرشل سعی کردند در زمان به عقب بازگردند. آنها برای نخستین بار نشان دادهاند که کهکشانها میتوانند ساختار خود را طی دوران عمر خود تغییر دهند. محققان دریافتند ۸۳ درصد از ستارههایی که پس از بیگ بنگ شکل گرفته بودند، در ابتدا در یک کهکشان صفحهای شکل یا دیسک شکل قرار داشتند. اما امروزه تنها ۴۹ درصد از ستارگان در کهکشانهای صفحهای شکل بوده و مابقی در کهکشانهای بیضوی شکل جای گرفتهاند.
این نتایج نشان دهنده یک دگرگونی عظیم است که طی آن، کهکشانهای صفحهای به بیضوی تبدیل شدهاند. پروفسور اندرو هاپکینز از رصدخانه و مرکز نجوم استرالیا و یکی از نویسندگان این مقاله میگوید: ستارهها در کهکشانهای صفحهای و حلزونی شکل میگیرند اما نهایتاً در کهکشانهای بیضوی شکل به پایان میرسند، لذا بعد از شکلگیری ستارهها، باید تغییر شکل و تحول از حالت حلزونی به شکل بیضوی در بین کهکشانها وجود داشته باشد.
اینطور تصور میشود که توده ستارهای جهان بین ۱۲ تا هشت میلیارد سال پیش شکل گرفته است. در خصوص چنین تغییر شکل کهکشانی پیش از این نیز نظریهپردازیهایی شده بود. بر اساس فرضیهای که بسیار مورد قبول است، تحول کهکشانی از حوادث کیهانی متعددی ناشی میشود که طی آن، دو کهکشان صفحهای بسیار به یکدیگر نزدیک و به واسطه نیروی عظیم گرانش بینشان به یک کهکشان منفرد تبدیل میشوند. ادغام آنها با یکدیگر باعث میشود که حالت صفحهای کهکشان به هم ریخته و توده انباشتهای از ستارهها شکل بگیرد.
محققان با اندازهگیری انتشارات مادون قرمز مربوط به گرد و غبار کهکشانها که از تلسکوپ هابل به دست آمده و ترکیب این دادهها با اطلاعات حاصل از مطالعات استروسکوپی توانستند مشخص کنند که این سیستمها چند سال پیش وجود داشتهاند. این امر به آنها امکان داد که پراکنش تودههای ستارهای را در جهان بررسی کرده و بدانند آیا توده ستارهها پیش از این به صورت بیضوی بوده یا مارپیچی و این اشکال کهکشانی چگونه از زمانهای بسیار گذشته تاکنون تغییر کرده است. این یافتهها در مجله The Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شده است.