به گزارش انجمن خرد بیگ بنگ، پس ما دربارۀ فضا چه میدانیم؟ ما می دانیم که فضا بزرگ است، بسیار بزرگتر از آنکه در تصوراتتان بگنجد. به اندازۀ کافی بزرگ است که زمین و تمام سیارات دیگر را شامل شود. آنقدر بزرگ که خورشید و تمام ستاره هایی که در شب می بینیم را در بر بگیرد. در زمان های نه چندان دور مردم فکر می کردند که وقتی به آسمان ِ شب نگاه می کنند در واقع کل فضا را می بینند. این تا قبل از بررسی های “ادوین هابل” بود، او یک اخترشناس آمریکایی بود و آنچه کشف کرد آنقدر فوق العاده بود که ناسا پس از او “تلسکوپ فضایی اش را “هابل” نامگذاری کرد.

ستارگان دور و بسیار دورست

حدود ۱۰۰ سال پیش ادین هابل در حال نگریستن به یک سری نقاط نورانی مبهم بود که در میان تمام ستارگانی که ما می توانیم ببینیم پنهان شده بودند. هیچکس دقیقا نمی دانست آنها چه بودند اما هابل کشف کرد که این نقاط نوری از ستاره ها تشکیل شده اند و حتی مهم تر از آن اینکه آنها بسیار دور هستند. با آن اکتشاف بزرگ ایده های نادرست ما دربارۀ فضا از بین رفت.

تصویری از کهکشان آندرومدا

ستارگانی که در آسمان شب می بینیم قسمتی از کهکشان راه شیری هستند. کهکشانی که ما به آن تعلق داریم. نقاط نورانی که هابل مطالعه می کرد کهکشان های دیگر بودند که هر کدام از آنها نیز شامل ستارگان و سیارات و چیزهای دیگری هم هستند. از جمله این کهکشان ها می توان کهکشان آندرومدا را نام برد که هابل به بررسی آن می پرداخت. در بررسی ها دریافت برخی از کهکشان ها کوچکتر از راه شیری ما و بعضی از آن بزرگتر هستند. در واقع فضا از آن چیزی که فکر می کردیم بسیار بزرگتر بود و با میلیاردها کهکشان دور و نزدیک هیبت اش را به ما نشان می داد.

فضا  بزرگ است اما آیا تا بینهایت ادامه دارد؟ مشکل اینجاست که ما نمی توانیم بینهایت را ببینیم، چون محدوده ای وجود دارد. درست مثل این است که نمی توانیم دم در خانه برویم و تمام شهرهای کشورمان را ببینیم! قسمتی از فضا که قادر به دیدن آن هستیم “جهان قابل مشاهده” نام دارد که شامل تمام  نورهایی است که ما قادر به دیدنشان هستیم. (زیرا هر گاه به فضا نگاه می کنیم عملا به دنبال نور می گردیم)

اندازۀ جهان قابل مشاهده میتواند محاسبه شود، قطر این محدوده ۹۳ میلیارد سال نوری می باشد و خب این فاصله ای است که فکر  کردن دربارۀ آن حتی برای کیهان شناسان هم سخت است. (برای اطلاعات بیشتر این مقاله را مطالعه کنید: چگونه اندازۀ کیهان می تواند از سنش بیشتر باشد؟) این مسافت مثل آن است که کهکشان راه شیری ما ۳۰۰۰۰۰ بار چرخش کامل انجام دهد. این در حالی است که خورشید در کل زمان حیاتش فقط ۲۰ بار به دور کهکشان راه شیری چرخیده است. و اما آیا می توانید تصور کنید که کره زمین ۲۰ میلیون تریلیون بار چرخش انجام دهد؟

در ادامه باید بدانیم که “جهان قابل مشاهده” ما را محاصره کرده است زیرا ما در واقع در مرکز آن و در حال نگریستن به فضای اطرافش هستیم. موجودات بیگانه در سیارۀ دیگر در کهکشانی بسیار دورتر جهان قابل مشاهدۀ خودشان را خواهند داشت. شاید بهتر باشد اینگونه فکر کنیم که هر یک از ما درون حبابی هستیم که کیهان ما می باشد.

تصویری هنری از جهان قابل مشاهده

اگر حباب ما و موجودات بیگانه با هم همپوشانی کنند آنگاه بیگانگان قادر خواهند بود قسمتی از چیزهایی که ما می بینیم را ببینند. اما قسمت های خارج حبابمان چطور؟ آیا بیگانگان یک فضای خالی را در کناره ها می بینند؟ خیر احتمالا نه. چیزی که بیشتر محتمل است آن است که آنها قسمتی از فضا را می بینند که ما هرگز قادر به دیدنش نخواهیم بود.

در نظریه ای فضا همچنان ادامه پیدا می کند

خب چرا دانشمندان معتقدند که فضا همچنان ادامه دارد؟ دلیل آن شکل فضا می باشد: شکل تخت. این به آن معناست که اگر شما و دوستتان  هر کدام سوار بر موشک خود از زمین بلند شوید و تا ابد در یک خط مستقیم حرکت کنید هرگز به هم  نمی رسید. در حقیقت شما همواره فاصلۀ ثابتی از هم خواهید داشت!

اما این یک مورد خاص است. اگر فضا به هر شکل دیگری می بود اتفاقات زیادی می افتاد. برای مثال موشک های شما که در حال حرکت در مسیر مستقیم بودند ممکن بود نهایتا به هم اصابت کنند یا ممکن بود خیلی به هم نزدیک شوند اما هیچ گاه برخورد نکنند یا شاید هم جهت های مختلفی بروند و از هم دور شوند. اما فقط فضای تخت می تواند آنها را از هم جدا نگه دارد.

وقتی از فضا به زمین بنگرید می بینید که تخت نیست

دانشمندان برای پاسخ به معمای تخت بودن کیهان راه حلی دارند و راه حل آنها همچنین به سوال هایی پاسخ میدهد که چرا فضا دقیقا همان شکلی است که ما آن را می بینیم. وقتی ایده ای به بسیاری از سوال ها را پاسخ میدهد دانشمندان به آن “نظریه” می گوید و این به آن معناست که ما برای یافتن پاسخ در راه درستی قرار گرفته ایم.

این نظریه بیان می کند که فضا باید بسیار بسیار بزرگ باشد ولی ما فقط قادر به دیدن قسمت کوچکی از آن هستیم و آن قسمت کوچک به شکل خاص و تخت به نظر می رسد. به نوعی مانند آن است که سیارۀ زمین تخت به نظر می رسد، مگر آنکه شما، زمین را از فضا نگاه کنید تا به ساختار واقعی آن پی ببرید. در این صورت از آن بالا شما قسمت بسیار بیشتری از کرۀ زمین را می بینید و آنگاه قادر خواهید بود که حالت کروی آن را ببینید. من شرط می بندم که فضا قطعا تا بینهایت ادامه دارد. شاید روزی علم به ما کمک کند و بگوید که این موضوع حقیقت دارد.

ترجمه: هاله آقاجانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: space.com