نگاهی به تاریخ علم؛ فصل دوم: از سنگ تا فلز (ب – دوران پارینه‌سنگی میانی)

نگاهی به تاریخ علم؛ فصل دوم: از سنگ تا فلز (ب – دوران پارینه‌سنگی میانی)

آثار زیادی بویژه ابزارهای سنگی از دوره پارینه سنگی میانی از محوطه باستانی لاموستر ((Le Moustier واقع در -دوردون (Dordogne)- جنوب غربی فرانسه بدست آمده است.

تاریخ ثبت: (1398/01/28 )  تاریخ بروزآوری: (1398/01/28 )

این مطلب (3,688)  بار مطالعه شده است.

این مطلب را با دوستان خود در واتساپ به اشتراک بگذارید.

ابزار بدست آمده از دوره پارینه سنگی میانی  (لاموستر - جنوبغربی فرانسه)

منشأ دوره پارینه‌سنگی میانی (Middle Paleolithic/ Middle Stone Age) یا دوره موسِتری/ موسترین (Mousterien) حدود سیصد هزار سال پیش است. دورانی که با دست‌یابی انسان به تکنیک ساخت ابزار سنگی از جنس بازالت و جخماق مشخص شده‌است. ابزارهای سنگی این دوره در قیاس با دوره پارینه‌سنگی پیشین کوچکتر هستند و تراش دقیقتری دارند. اصطلاح انسان هوشمند اولیه (Archaic homo sapiens) به‌طور معمول برای اشاره به رده انسان‌های اولیه دوره پارینه سنگی میانه استفاده شده و انسان این دوره را انسان نِئَندِرتال/ نِئاندِرتال (Neandertal) می‌نامند. آناتومی بدن انسان مدرن نیز در دوران پارینه سنگی میانه پدید آمد. انسان‌ها در حدود صد هزار تا پنجاه هزار سال پیش از شرق آفریقا به آسیا گسترش یافتند و بعدها و در حدود 50 هزار سال پیش به جنوب آسیا و استرالیا راه پیدا کردند. حرکت به سمت شمال و اروپای کنونی و به سمت شرق و آسیای مرکزی 40 هزار سال پیش و به سمت غرب و آمریکا حدود 15 تا 20 هزار سال پیش انجام شد.

دوره موستری یا دوره پارینه‌سنگی میانی نباید با دوران میان‌سنگی اشتباه شود.

از این دوره نشانه‌هایی از اعتقادات و چگونگی زندگی به دست آمده است. از جمله دفن اموات همراه با شاخ بز کوهی.

 

پریونی (سمت راست پایین)   و  بیویل (سمت راست بالا)  در غاری در  جنوبغربی فرانسه آثار و اسکلتهای بازمانده از انسان نئاندرتال یافتند

وجه تسمیه فرهنگ و دوره موستری


به علت اینکه آثار زیادی بویژه ابزارهای سنگی از دوره پارینه سنگی میانی از محوطه باستانی لاموستر ((Le Moustier واقع در دوردون (Dordogne) جنوب غربی فرانسه که در 1863 توسط هنری کریستی انگلیسی و ادوارد لاروت فرانسوی کشف شده، بدست آمده و بدلیل گستردگی این یافته‌ها بویژه کشف اسکلت‌هایی از انسان نئاندرتال توسط دو باستانشناس به نام‌های دنیس پریونی (Denis Peyrony) و هنری بیویل (Henri Breuil)  در 1908، به دوره پارینه سنگی میانی، دوره "موستری" نیز اطلاق می‌گردد.
به ابزارهای بدست آمده از این محوطه که متشکل از دو غار یا پناهگاه سنگی است، نیز به ابزار موسترین موسوم است که مشابه ابزارهایی یافت شده از شمال آفریقا و آسیای غربی و مرکزی در این دوره می‌باشد اما در حوزه‌های مختلف تفاوت‌هایی با هم دارند. سنت، صنعت یا فرهنگ موستری را متناظر با دوره انسان نئاندرتال گرفته‌اند و بدلیل اینکه در بیشتر موارد بقایای انسانی به دست آمده مشخصاً از آنِ نئاندرتال‌هاست این برابر گیری می‌تواند درست باشد. هرچند باید افزود شماری از نئاندرتال‌های متأخر فرهنگ ابزارسازی متفاوتی داشته‌اند. وانگهی آغاز دوره انسان نئاندرتال از یک سو و آغاز فرهنگ موستری از دیگر سو، ابهاماتی دارند.

ابزار بدست آمده از دوره پارینه سنگی میانی  (جزیره قشم)

برخی از نمونه‌های زندگی انسان در این دوره از نواحی زیر به دست آمده است: غار آغزی‌کیچیک در تاجیکستان، غار شَنیدار در کردستان، غارهای کُنجی، قمری و اَرجَنه در خرم‌آباد (خورمُوَه سابق)، غار هومیان در کوهدشت لرستان، غار تمتمه در ارومیه، غارهای شکارچی و خر در بیستون، اشکَفت گاوی در نزدیکی دریاچه مهارلو، غار لَخ‌اسپور در خونیک خراسان، دلتای جاجرود در ورامین، غارهای باباتاغ و شَخْتی و دره‌کور در پامیر، غار آب‌رحمت در تاشکند و در سال‌های اخیر جزیره قشم.


کشف آثارِ دوران پارینه سنگی میانی در قشم


به گزارش انجمن خرد آورده شده از ایسنا، سیدمرتضی رحمتی باستان‌شناس با اشاره به اتصال جزیره قشم به سرزمین ایران در عصر یخبندان، در رابطه با کشف آثار متعلق به دوران پارینه سنگی میانی، توضیح داد: در جریان پژوهش باستان‌شناسی در محوطه «بام قشم» در خرداد ماه سال 95 در نزدیکی روستاهای طبل و سلخ، تعدادی دست‌تراش سنگی به دست آمد.
او با اشاره به کشف مجموعه‌ای از دست تراش‌های سنگی مانند تراشه‌های ساده و انواع سنگ مادر، گفت: بیشتر آنها از قلوه سنگ ساخته شده‌اند و بررسی اولیه سنگ‌های استفاده شده، نشانه‌ی کاربرد سنگ‌های آذرین و آتش زنه در ساخت آنها است.
وی گفت: با توجه به شیوه‌های تراشه‌برداری، به خصوص شیوه تراشه‌برداری لوالوا، دست تراش‌های به دست آمده متعلق به دوره پارینه سنگی میانی است.
این باستان‌شناس بیان کرد: براساس مشاهدات اولیه این محوطه بیشتر به عنوان یک کارگاه ابزار سازی مورد استفاده بوده که با توجه به وفور قلوه‌سنگ‌های مختلف، انسان‌های اولیه در این محل ابزار سنگی را تولید و احتمالاً در سکونت‌گاه‌های خود در خارج از این محوطه استفاده می‌کردند.
رحمتی افزود: دوره پارینه سنگی میانی از حدود دویست هزار سال پیش آغاز می‌شود و در حدود چهل هزار سال پیش با پیدایش انسان هوشمند جدید به پایان می‌رسد. [برخی از باستان‌شناسان زمان شروع این دوره را از 300 هزارسال پیش در نظر می‌گیرند.]

وی گفت: تاکنون آثار این دوره بیشتر در زاگرس و اطراف مرکز فلات ایران پیدا شده است، اما اطلاعات اندکی از سکونت‌های این دوره در جنوب ایران وجود دارد.
به گفته این باستان‌شناس، تا پیش از کشف محوطه «بام قشم»، آثار این دوره به صورت پراکنده در اطراف میناب، دشت جم، سدیچ و کنارک در سواحل شمالی خلیج فارس یافت شده بود.

او اظهار کرد: علاوه‌بر بررسی و جمع‌آوری دست تراش‌ها، نمونه‌هایی از رسوبات و نهشته‌های محوطه برای مطالعات زمین‌شناسی، رسوب‌شناسی و ریز ریخت‌شناسی برداشت شد.
رحمتی افزود: بام قشم، کهن‌ترین آثار یافت شده از سکونت انسان در تمام جزایر خلیج فارس است و از این لحاظ اهمیت فراوانی دارد.
این باستان‌شناس اظهار کرد: از آنجا که در عصر یخبندان سطح دریاهای آزاد در دوره‌هایی بیش از 100 متر پایین‌تر از امروز بوده و با توجه به عمق بسیار کم آب در حدفاصل بندر «پهل» و بندر «لافت» در جزیره قشم، این جزیره به سرزمین ایران متصل بوده است. 

وی گفت : بام قشم محوطه باز و وسیعی است که در ارتفاعاتی به همین نام و در محدوده ژئوپارک قشم قرار دارد، این محوطه اولین بار درسال 1384 توسط عبدالرضا دشتی‌زاده شناسایی و در سال 1390 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، این پژوهش با نظارت علمی و راهبردی پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شده و مجوز آن را رئیس پژوهشگاه صادر کرده است.

برچسب: تاریخ علم; پارینه‌سنگی; ابزارسازی
اثر یا گردآوری: ;منبع:   -  لینک منابع: https://www.britannica.com/place/Le-Moustier   -  

آخرین مطالب مرتبط:

1403/01/31 05:12
در زمینه‌ی انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • «انجمن خرد» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • انجمن خرد از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • درج در قسمت هایی که با ستاره قرمز مشخص گردیده الزامی است.
  • تعداد کاراکترهای نام، ایمیل و نظر نباید به ترتیب بیش از 100، 300 و 500 بیشتر باشد . در صورت عدم رعایت متاسفانه نظر شما ثبت نخواهد گردید.
  • نظرات پس از تأیید مدیر سایت منتشر می‌شود.

نام:

پست الکترونیک:

متن نظر:

کد امنیتی:

نظرات: