دومین چشمه آب رنگین دنیا زیر لگد
محمدرضا اورمزدی در گفت‌وگو با نوید ساداتی خبرنگار ایسنا با اشاره به ظرفیت‌های بی نظیر گردشگری در ایران از چشمه باداب سورت شهرستان ساری به عنوان دومین چشمه آب رنگین دنیا از منظر زیباشناختی نام برد و گفت: بعد از چشمه پاموک‌کاله در ترکیه، این ظرفیت گردشگری در بحث زیبایی، جذابیت و شگفتی در رتبه دوم قرار گرفته که متاثر از تغییرات ژئومورفولوژی در دوره چهارم زمین شناسی است.
وی از مناطق مسکونی و روستاهای مجاور اماکن گردشگری به عنوان یکی از عوامل آسیب رسان به این محیط ها یاد کرد و افزود: روستاها و مناطق مسکونی اطراف یک پدیده گردشگر محور تا حدود زیادی می‌توانند در جهت تقویت یا تضعیف آن پدیده موثر باشند.
اورمزدی با اشاره به رقابت ناسالم بین روستاهای پیرامون یک مقصد گردشگری و اثر طبیعی تصریح کرد: با آموزش و آگاهی سکنه این مناطق که منتفعین اول سفره گردشگری مناطق خویش هستند، می توان اثرات مفید و مثبت گردشگری را افزایش داد و ترویج کرد.
این کارشناس گردشگری درباره فواید آموزش و اطلاع رسانی در خصوص چگونگی صنعت توریسم به مسافران و روستاییان مجاور یک اثر طبیعی و ملی یادآورشد: آموزش به افراد بومی و حتی مسافران و گردشگران در مورد چگونگی رفتار با یک اثر ملی و طبیعی و تذکرات در مورد نوع برخورد، نگهداری و پاسداشت از آن نه تنها به پویایی و طول عمر اثر افزوده بلکه باعث ارتقای سطح فرهنگی جامعه میشود.
افزایش و هجوم بی رویه گردشگر، اماکن گردشگری را آسیب پذیر می کند
اورمزدی، هجوم بی رویه و افسار گسیخته گردشگران به مناطق ویژه گردشگری نظیر چشمه باداب سورت را از دیگر عوامل اصلی تهدیدکننده این اماکن دانست و خاطرنشان کرد: هر منطقه گردشگری دارای یک ظرفیت اکولوژیکی و زیست محیطی است که براساس ضریب اشغال و ضریب ورودی تعریف شده است. ورود بیش از اندازه گردشگر و مسافر به مناطق آسیب پذیر گردشگری باعث لگدمال شدن و تخریب محیط زیست آن منطقه و در نتیجه آسیب شدید به آن اثر ملی و طبیعی می شود.
وی افزود: توان اکولوژیکی هر منطقه تنها برای یک مقدار معینی از گردشگر قابلیت بهره برداری دارد و مقدار بیشتر از آن باعث تخریب اماکن گردشگری بویژه مناطق حساس و آسیب پذیر خواهد شد.
کارشناس گردشگری روستایی از اماکن حساس گردشگری نظیر چشمه باداب سورت به عنوان زون های بافر ( Buffer zone ) نام برد و تاکید کرد: زون های بافر یا مناطق حائل در اصطلاح اکوسیستمی دارای قابلیت شکنندگی بوده و تاب حجم بیش از اندازه ورودی را ندارد.
مدیریت و نظارت نامناسب در حفظ اماکن گردشگری مازندران
استاد دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن با اشاره به این که سازمان های منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری باید در کنار یکدیگر به عنوان یک بازوی توانمند در جهت شناخت صحیح تر، معرفی بهتر و بیشتر و همچنین حمایت و نگهداری از یک اثر ملی و باستانی وارد عمل شوند، گفت: متاسفانه هنوز بین این دستگاه ها و ارتباط آنها یک همت برای مدیریت واحد در جهت بهبود وضعیت مناطق گردشگری وجود ندارد.
اورمزدی با اعلام این که نه تنها چشمه باداب سورت بلکه بسیاری از چشمه های طبیعی و منابع تحت الارضی آبی متاثر از سوء مدیریت در حال نابودی است، خاطرنشان کرد: متخصصان هیدرولوژی و کارشناسان زبده حوزه آب بارها بروز و ظهور چنین تهدیدی را پیش بینی کرده بودند.
خشک شدن چشمه باداب سورت یک شبه صورت نگرفته است
محقق و پژوهشگر حوزه گردشگری با اشاره به این که منابع آبی وزارتخانه مستقلی بنام وزارت نیرو دارد ضمن یادآوری پایش های مستمر این نهاد تصریح کرد: مشکلی که برای چشمه باداب سورت به وجود آمده چیزی نیست که یک شبه اتفاق افتاده باشد، بلکه این معضل طی یک دوره زمانی به وقوع پیوسته است.
اورمزدی، تایم تیبل ها یا جداول زمانی معین برای پایش منابع آبی را جز لاینفک فعالیت وزارت نیرو در راستای وظایف نظارتی این سازمان دانست و گفت: با توجه به سنجش های انجام شده و جداول زمانی مربوط که طی سنوات متمادی انجام گرفت، باید راهکارهای مناسب از سوی وزارت نیرو برای مقابله با کمبود منابع آبی پیش بینی می شد.
وی با مطرح کردن این سوال که چرا تدبیری در زمینه کمبود منابع آبی از سوی سازمان‌های ذیربط انجام نشد، خاطرنشان کرد:سومدیریتی که طی چندین سال متوالی اتفاق افتاده اکنون منابع آب های زیرزمینی و به ویژه چشمه باداب سورت را به مخاطره انداخته است.
از اساتید و دانش آموختگان متخصص چاره جویی شود
اورمزدی با یادآوری کثرت مقالات، مستندات و پژوهش های متعدد و متنوع موجود در دانشگاه های کشور و به ویژه مازندران از لزوم توجه مسئولان و ارتباط هرچه بیشتر آنان با متخصصین دانشگاهی یاد کرد و افزود: پیوند میان دانشگاهیان و دولتمردان با توجه به مقالات تخصصی کار شده و تحقیقات انجام گرفته می تواند قدرت تصمیم گیری بهتر و وسیع تری برای مسئولان فراهم کند.
استاد دانشگاه آزاد تنکابن با اشاره به این که بسیاری از کشورهای توسعه یافته از همین منابع و به ویژه پژوهش‌های دانشجویان ایرانی برای پیشرفت و توسعه کمک گرفته اند، تاکید کرد: زمانی که دستاوردهای ایرانیان در کشورهای دیگر راهگشا بوده، قطعا می تواند مدل مناسبی برای به کارگیری توسط مسئولان باشد تا هم از این طریق دانشجویان تمایل بیشتری به انجام تحقیقات داشته و هم مسئولان روش ها و راهکارهای بهتری برای انجام وظایف خویش داشته باشند.
اورمزدی در ادامه به تاریخ کهن ایرانیان اشاره کرد و افزود: تکنولوژی هدایت و کنترل منابع آبی در ایران سابقه 6000 ساله دارد و مصداق آن نیایشگاه باستانی زیگورات یا چغازنبیل در استان خوزستان است که اولین تصفیه خانه آبی جهان در آن بوده و آب تا ارتفاع 50 متری در این معبد بالا برده شده است.
کارشناس حوزه گردشگری اضافه کرد: باید با بررسی و مطالعه در رفتار ایرانیان باستان به نحوه نگهداری آنان از منابع طبیعی نگاهی دوباره بیندازیم، چرا کشوری که دارای چنین سابقه و تکنولوژی در زمینه مهار و کنترل آب و منابع آبی بوده حال باید دچار وضعیتی ناگوار در حوزه تامین آب شود؟
دستگاه های مرتبط به شکل جزیره ای عمل نکنند
محقق، مولف و پژوهشگر حوزه گردشگری با بیان اینکه دستگاه‌های اجرایی باید از خواب غفلت بیرون بیایند، گفت: نهادهای مرتبط با هم در یک رویداد یا چالش نباید به شکل جزیره ای عمل کرده و هر یک تصمیمات جداگانه‌ای در رابطه با موضوع مورد بحث بگیرند.
اورمزدی با اشاره به اماکن گردشگری مانند چشمه باداب سورت و نهادهای مرتبط با این اثر طبیعی اظهار کرد: سازمان‌های منابع طبیعی، محیط زیست و میراث فرهنگی باید با تعامل با یکدیگر و تجمیع نظرات به یک مدیریت جامع رسیده تا بتوانند یک تصمیم واحد را اجرایی کنند.
ایجاد یک منشور واحد و سازگار با محیط زیست در حوزه گردشگری
وی با بیان اینکه مسئولین این سازمان‌ها باید به یک منشور واحد زیست محیطی در بحث گردشگری برای حفظ، نگهداری و بقای تمامی آثار طبیغی، ملی و توریسم محور برسند، یادآور شد: در این منشور واحد باید تمام جوانب زیست محیطی، منابع طبیعی و گردشگری از جمله مسائل آبی، پسماند، توان اکولوژیکی و غیره دیده و لحاظ شود.
اورمزدی از اختلاف بین اعضای یک خانواده به عنوانی مثالی برای این موضوع سخن گفت و تاکید کرد: اگر در خانواده ای هر یک از والدین تصمیماتی مجزا و مربوط به خود را بگیرند و نتوانند با یکدیگر تبادل افکار و تشریک مساعی داشته باشند، قطعا اتفاقات ناگواری به وجود می آید.
بزرگترین چالش گردشگری، مشکلات زیست محیطی است
کارشناس گردشگری، مشکلات آب، زباله، پسماند و فاضلاب را مهم ترین چالش‌های کنونی جامعه دانست و یادآور شد: صنعت گردشگری به طور خودکار با این مسائل دست به گریبان بوده و باید برای این موارد چاره اندیشی متناسب صورت گیرد.
وی با بیان این که وجود هر گردشگر یا مسافر میهمان در اماکن توریستی دارای چالش‌های مذکور است، گفت: پیش بینی مقابله با این مسائل و راهکارهای متناسب با آن باید قبل از بروز مشکلات صورت گیرد.
نسخه‌های مُسکِّن برای جلوگیری از تشدید وخامت وضعیت چشمه باداب سورت
اورمزدی، اجرای مدیریت زمانی برای جلوگیری از تشدید وضعیت فعلی چشمه باداب سورت را توصیه و تاکید کرد: باید با ایجاد ورودی های مخصوص، اجازه ورود بیش از اندازه گردشگر به محل گرفته و زمان‌های مشخصی برای بازدید در نظر گرفته شود. برای بازدید و حضور گردشگران باید ظرفیت اکولوژیکی یا توان زیست محیطی منطقه سنجیده شود و با استفاده از رعایت تمامی معیارها و استانداردها، جمعیت شناور منطقه افزایش یابد.
کارشناس گردشگری از ساخت و سازهای ناهمگون و غیرمجاز در منطقه هدف گردشگری سخن به میان آورد و تصریح کرد: باید با جلوگیری از ساخت و سازهای تطابق نیافته با محیط در مناطق گردشگری، اقامتگاه‌هایی سازگار با محیط بکر این منطقه، ایجاد و از استعمال مصالح سیمان و بلوک و آجر برای ساخت و ساز اجتناب کرد.