براساس اعلام بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، رشد اقتصادی کشور به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰ در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۶، به عدد ۴.۵ درصد رسید.

توضيحاتی در خصوص رشد اقتصادي نيمه نخست سال ۱۳۹۶

بر اساس محاسبات اوليه و مقدماتي، توليد ناخالص داخلي كشور در نيمه نخست سال 1396(به قيمتهاي ثابت سال 1390 ) به 1/3539 هزار ميليارد ريال رسيده است كه در مقايسه با رقم دوره مشابه سال قبل (0/3387 هزار ميليارد ريال)، 5/4 درصد افزايش يافته است. لازم به ذكر است كه رشد توليد ناخالص داخلي در سه ماهه دوم سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال 1395 ، معادل 6/4 درصد مي باشد.

حسب روال معمول، آخرين دادهها و اطلاعات مورد نياز جهت محاسبه رشد اقتصادي از منابع آمار رسمي مربوطه از قبيل وزارت جهاد كشاورزي، وزارت نفت، طرح آماري كارگاههاي بزرگ صنعتي و طرح آماري فعاليتهاي بخش ساختمان (اداره آمار اقتصادي بانك مركزي)، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نيرو دريافت گرديده است.

همچنين در گروه خدمات نيزمتناسب با هريك از فعاليتها، از منابع آماري و شاخصهاي قيمت مرتبط با موضوع استفاده شده است. بررسي سهم فعاليتهاي مختلف اقتصادي در افزايش توليد ناخالص داخلي نشان ميدهد كه در نيمه نخست سال 1396 ارزش افزوده فعاليتهاي "نفت"، "حمل و نقل، انبارداري و ارتباطات"، "بازرگاني، رستوران و هتلداري"، "صنعت" و "برق، گاز و آب" به ترتيب با سهمي معادل 3/1 ، 7/0 ، 5/0 ، 5/0 و 5/0 واحد درصد از رشد اقتصادي، نقش عمدهاي در افزايش روند رشد توليد ناخالص داخلي ايفا نموده اند.

در مقابل ارزش افزوده فعاليت "خدمات اجتماعي، شخصي و خانگي"، با سهمي معادل 1/0 -واحد درصد از رشد، نقش كاهندهاي در توليد ناخالص داخلي در دوره مورد بررسي داشته است. آخرين آمار و اطلاعات دريافتي از وزارت جهاد كشاورزي نشان ميدهدكه برآورد مقادير توليد محصولات زراعي، باغي و دامي در سال 1396 نسبت به سال قبل به ترتيب از رشدي معادل 3/0 ،5/6 و 8/5 درصد برخوردار خواهد بود. بر اين اساس در شش ماهه اول سال 1396 و بر اساس محاسبات فصلي، رشد ارزش افزوده گروه كشاورزي (به قيمت هاي ثابت 1390،( نسبت به دوره مشابه سال قبل 2/4 درصد افزايش يافته است.

بر اساس محاسبات اوليه، ارزش افزوده گروه نفت در نيمه نخست سال 1396 به قيمت هاي ثابت سال 1390 به ميزان 1/791 هزارميليارد ريال برآورد ميگردد كه گوياي رشد 8/5 درصدي نسبت به دوره مشابه سال قبل ميباشد. نتايج حاصل از ٢ محاسبات مقدماتي در اين زمينه نشان مي دهد كه افزايش نرخ رشد ارزش افزوده اين گروه، به طور عمده ناشي از افزايش نرخ رشد توليد و صادرات نفت خام، توليد ميعانات گازي، توليد فرآورده هاي پالايشگاهي و نيز افزايش توليد و صادرات گاز طبيعي نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است. در بخش صنعت، شاخص توليد كارگاههاي بزرگ صنعتي (كه حدود 70 درصد ارزش افزوده بخش صنعت را پوشش ميدهد) در شش ماهه اول سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال قبل 9/4 درصد افزايش يافته است.

از مجموع 24 رشته فعاليت صنعتي در نيمه نخست سال 1396 ،سيزده رشته فعاليت با (ضريب اهميت 7/88 درصد)، داراي رشد مثبت بوده است. همچنين 7/3 واحد درصد از رشد 9/4 درصدي شاخص توليد كارگاه هاي بزرگ صنعتي (در شش ماهه اول سال 1396 (به ترتيب مربوط به فعاليت صنايع توليد وسايل نقليه موتوري، تريلر و نيم تريلر، صنايع توليد مواد و محصولات شيميائي و صنايع توليد فلزات اساسي بوده است.

در بخش "ساختمان"، ارزش سرمايه گذاري بخش خصوصي در ساختمان مناطق شهري به قيمتهاي جاري در شش ماهه اول سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال قبل 6/12 درصد افزايش يافته است. با اعمال شاخص هاي قيمتي متناظر و تعديل ارزش افزوده ساختمانهاي خصوصي به قيمتهاي جاري و همچنين با احتساب ارزش افزوده ساختمانهاي دولتي، نرخ رشد بخش "ساختمان" به قيمتهاي ثابت سال 1390 در حدود 6/0 درصد برآورد ميگردد.

برآوردهاي مقدماتي نشان ميدهد كه بخش عمده رشد اقتصادي 6/4 درصدي طي سه ماهه دوم سال 1396 مربوط به گروه خدمات با سهمي معادل 8/1 واحد درصد از رشد اقتصادي بوده است. محاسبات اوليه نشان ميدهد كه ارزش افزوده فعاليتهاي گروه "كشاورزي"، "نفت"، "صنايع و معادن" و "خدمات" به ترتيب از رشدي معادل 3/4 ،7/5 ،8/4 و 9/3 درصد طي سه ماهه دوم سال 1396 برخوردار بوده اند؛ اين در حالي است كه رشد اين فعاليتها در فصل اول سال جاري به ترتيب 0/4، 9/5 ،2/4 و 8/3 درصد بوده است. لازم به ذكر است كه طي سه ماهه دوم سال 1396 بخش ساختمان به عنوان زيربخش گروه صنايع ومعادن، از رشد مثبت برخوردار بوده است. رشد بخش ساختمان طي سه ماهه دوم سال 1396 معادل 1/3 درصد ميباشد. نگاهي به ارقام اجزاي هزينه نهايي (طرف تقاضاي اقتصاد) در نيمه نخست سال 1396( به قيمتهاي ثابت سال 1390 ) نيز نشان ميدهد كه اقلام مصرف خصوصي، مصرف دولتي و تشكيل سرمايه ثابت ناخالص به ترتيب از رشدي معادل 7/3 ،5/3 و 1/0 ٣ درصد برخوردار بوده اند.

محاسبات مقدماتي شش ماهه اول سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال قبل، نشان دهنده افزايش نرخ رشد تشكيل سرمايه ثابت ناخالص به ميزان 1/0 درصد مي باشد. تشكيل سرمايه ثابت ناخالص متشكل از دو بخش ماشين آلات وساختمان است. تشكيل سرمايه ثابت ناخالص ساختمان در نيمه نخست سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال قبل 6/0 درصد افزايش يافته و تشكيل سرمايه ثابت ناخالص ماشين آلات نيز طي دوره زماني مذكور نسبت به دوره مشابه سال قبل 9/0 درصد كاهش يافته است. كاهش واردات كالاهاي سرمايه اي در نيمه نخست سال 1396 نسبت به دوره زماني مشابه گذشته، مهمترين عامل در خصوص كاهش نرخ رشد تشكيل سرمايه ثابت ناخالص در بخش ماشين آلات است. در حوزه تجارت خارجي و بر اساس برآوردهاي اوليه، صادرات و واردات كالاها و خدمات طي شش ماهه اول سال 1396(به قيمت هاي ثابت سال 1390) و نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتيب از نرخ رشد 3/4 و 4/11 درصدي برخوردار بودهاند. بررسي ارقام هزينه نهايي (به قيمتهاي ثابت سال 1390) در فصل دوم سال 1396 نيز نشان ميدهد كه اقلام مصرف خصوصي، مصرف دولتي، تشكيل سرمايه ثابت ناخالص و صادرات و واردات كالاها و خدمات به ترتيب از نرخ رشد 2/3 ،1/4، 4/1 ،3/7 و 3/8 درصدي برخوردار بوده اند.

به عبارت ديگر، روند رشد كليه اقلام هزينه نهائي در فصل دوم سال 1396 مثبت بوده است. لازم به يادآوري است كه عمده ترين منابع آماري به منظور محاسبه اقلام هزينه ناخالص داخلي را منابعي نظير طرح آماري بودجه خانوار در مناطق شهري ايران (اداره آمار اقتصادي بانك مركزي)، پرداختيهاي خزانهداري كل كشور (وزارت امور اقتصادي و دارايي)، آمار صادرات و واردات گمرك جمهوري اسلامي ايران و آمار تراز پرداختهاي خارجي كشور (بانك مركزي) تشكيل ميدهند. در خاتمه خاطر نشان مي سازد، ارقام حسابهاي ملي شش ماهه اول سال 1396 بر اساس برآوردهاي اوليه حاصل از محاسبات فصلي تنظيم شده ودر معرض تجديد نظرقرار دارد.