در گزارشی که در خبرگزاری مهر منتشر شده و توسط خبرنگاران استانی غرب کشور این خبرگزاری از همدان (پروین قادری دانشمند)، کرمانشاه (مسلم معین)، لرستان (فاطمه حسینی) و ایلام (رمضان نوری) تهیه‌شده و خلاصه آن در ادامه می‌آید قابل توجه است.
فرصتی برای عبور از کشاورزی سنتی
عضوهیئت علمی گروه آبیاری دانشگاه بوعلی سینا در این زمینه در گفتگو با مهر می گوید: گاماسیاب یکی از طولانی ترین رودخانه های غرب کشور است که سرچشمه آن از جنوب شرقی نهاوند در استان همدان و از سراب گاماسیاب است.
صفر معروفی با بیان اینکه گاماسیاب پس از قطور شدن به وسیله بعضی دیگر از جریانات سطحی از کنگاور وارد استان کرمانشاه می شود، گفت: این رود پس از پیوستن به قره سوی کرمانشاه به سیمره لرستان می رسد و با اضافه شدن به کرخه تا هورالعظیم ادامه دارد.
معروفی با بیان اینکه از ظرفیت این رود در استان همدان بهره برداری می شود، گفت: این رود فرصتی برای توسعه فعالیتهای کشاورزی فراهم کرده است.
وی بیان داشت: با استفاده از این ظرفیت می‌توان برای توسعه آبیاری قطره‌ای و طرح‌های آبیاری مختلف و آبی کردن زمین‌های کشاورزی منطقه گام‌های بلندی برداشت.
مرگ مادر سیمره در کرمانشاهان
روایت گاماسیاب بعد از همدان حکایت مادری است که در کرمانشاه در سوگ داشته‌های خود نشسته است، داشته‌هایی که همه یکی یکی از دست رفته تا گاماسیاب نیز به سختی نفس بکشد.
سال ۹۲ بود که روایت مرگ مادر سیمره و ماهی‌هایی که خوراک مور بیابان شدند به سرخط رسانه ها رفت تا ماجرای گاماسیاب در سال ۹۳ نیز تکرار شود و مسئولان از پمپ‌های آبی بگویند که شیره حیات شریان حیاتی غرب کشور را می‌مکند.
بسیاری از کشاورزان حاشیه رودخانه بدون توجه به هشدارها اقدام به برداشت بی رویه آب از این رودخانه که خود مامن و زیستگاه بسیاری از موجودات و آبزیان است، می‌کنند و عملاً کمر به نابودی این شریان زندگی غرب کشور بسته‌اند.
مشکل زمانی حادتر میشود که این رودخانه در مسیر شهرستان صحنه قرار می‌گیرد. متاسفانه شواهد نشان می‌دهد که برداشت های غیراصولی از آب این رودخانه و نیز حفر چاه های غیرمجاز بسیار در کنار عبور گاماسیاب، نفس این رودخانه و موجوداتش را به شماره انداخته است.
از سوی دیگر وجود شالیکاری های بسیار توسط کشاورزان صحنه‌ای که در حاشیه این رودخانه ایجاد شده است، بخش اعظمی از آب گاماسیاب را به خود اختصاص می‌دهد به طوری که در زمین‌های پایین دستی، دیگر آبی برای جریان و حتی زندگی جانداران این رودخانه باقی نمی‌ماند.
مسئول امور آب شهرستان صحنه با تایید مخاطرات پیش روی گاماسیاب در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: برنامه‌های بسیاری برای مبارزه و جلوگیری از خشک شدن آب رودخانه گاماسیاب از شهرستان صحنه آغاز شده است و برای جلوگیری از این فاجعه زیست محیطی در سال 93 بیش از ۲۲۰حلقه چاه غیرمجاز که در این شهرستان حفر شده بود، پر شده است.
وی البته معتقد است که تنها با پر کردن کردن چاه‌های غیرمجاز نمی‌توان از فاجعه در گاماسیاب جلوگیری کرد و یادآور میشود: باید برای جلوگیری از این مسئله فرهنگ سازی کرد تا بسیاری از روشهای نادرست در بحث بهره برداری از آب اصلاح شود.
دلبری های سیمره در لرستان
ماجراهای گاماسیاب در لرستان با سیمره تعبیر می شود، رودخانه ای که با ورود به لرستان و روستاهای شرقی کوهدشت، خط مرزی میان این استان با کرمانشاهان و ایلام را به وجود می آورد.
اوضاع سیمره در اینجا نیز طی سالهای گذشته چندان خوب نبوده است تا وجود ۱۰ سال خشکسالی و نبود بارش، سیمره را به رودخانه‌ای کم عمق تبدیل کند به طوریکه درصورت ادامه خشکسالی ها پیش بینی میشود این رودخانه چون سرچشمه‌ها و رودهای کوچک اطرافش کم کم به مرگ دچار شود.
خروش سیمره
هرچند بارش‌های پی درپی سال گذشته در رگ بی رمق سیمره جاری شد تا این رودخانه چون سالیان دیرین جان بگیرد و سهمناکی خود را به رخ شناگران و ماهی گیران بکشاند، رودخانه‌ای که گاه با گرفتن جان شناگران بسیاری دلهره خاصی را در ذهن اهالی منطقه جای می داد.
و اما حکایت سیمره با گاماسیاب فرق می‌کند، اینجا سیمره موج هایش را بالا کشانده تا همچنان بدود و پیچ بخورد تا بدون استفاده در لرستان خود را به کرخه و سدهای استان های پایین دست برساند.
مشت نمونه خروار
بنابراین گزارش ماجرای گاماسیاب تا سیمره حکایت مشت نمونه خروارها مشکلات بخش آب و کشاورزی غرب کشور است، جایی که سیمره به رغم سخاوت با کم دستی و گاه تهی دستی نظاره گر بی آبی مزارعی است که در کنار خروشان‌ترین رودخانه غرب کشور مشق تشنگی می‌کنند.
استانهای غرب کشور به لحاظ معیشتی وابستگی زیادی به کشاورزی دارند تا هر تنش آبی دست مزرعه ها را برای پرکردن جیب صاحبانشان خالی کند و این یعنی اقتصادی متزلزل که چشم به تدبیر و چاره اندیشی جدی متولیان بسته است.
سد سیمره
اولویت بخشیدن به بحث مدیریت منابع آب در این منطقه خواسته همه کارشناسانی است که می‌دانند راهکار در این زمینه استفاده بهینه از ظرفیت های موجود با حفظ اصول علمی برداشت و روشهای نوین مصرف و توزیع آب است.
سیمره در صورت مدیریت بهینه منابع آب و وجود نگاه فرابخشی می‌تواند به کشاورزی غرب کشور حیات ببخشد و یا با بی‌توجهی و استمرار وضعیت کنونی منجر به چالش جدی زیست محیطی و خسارات جدی به بخش کشاورزی شود، خساراتی که تبعات آن دامن معیشت مردم را گرفته و در نهایت خالی شدن روستاها و مهاجرت به شهرها، از رونق افتادن تولید و آسیب های اجتماعی دیگری را رقم خواهد زد.
محرومیت‌ها در غرب کشور در مقایسه با دیگر مناطق رنگ بیشتری دارد، سرمایه‌گذاری برای شکوفایی استعدادهای این منطقه که به طور عمده در بخش آب و کشاورزی است می‌تواند از عمق مشکلات بکاهد، هرچند که کم توجهی‌ها دره محرومیت‌ها را هر روز عمیق تر می‌کند، مثل دره رویاهای سیمره و گاماسیاب که هر شب خواب اراضی و باغات سرسبز را می‌بیند.